Notatka z konferencji zorganizowanej przez Międzynarodową Radę Archiwów (ICA) pod hasłem „Archiwa – wypełnianie luki”

W dniach 21 – 23 września br. w Rzymie odbyła się konferencja zorganizowana przez Międzynarodową Radę Archiwów (ICA) pod hasłem „Archiwa – wypełnianie luki”. Udział w niej wziął przedstawiciel Archiwum Sejmu Michał Barcikowski.

Tę lukę informacyjną, którą wypełniać mają archiwa, stanowią informacje gromadzone na temat losów grup społecznych, dotychczas ignorowanych i dyskryminowanych, bądź wprost skazanych na eksterminację (rdzennych mieszkańców ziem podbitych przez Europejczyków, kobiet, ofiar zbrodni wojennych – w tym przymusowych przesiedleń lub ludobójstwa).

Perspektywę i rolę archiwów w tym zakresie naświetlił wykład inaugurujący, wygłoszony przez Rosario Salvatore Aitalę.  Włoski prawnik, były prokurator, a obecnie sędzia Międzynarodowego Trybunału Karnego, podkreślił odpowiedzialność, czy wręcz obowiązek archiwów, w dokumentowaniu zbrodni wojennych. Przykładem są zachowane w archiwach spisy mieszkańców na terenach czystek etnicznych dokonywanych podczas konfliktu w byłej Jugosławii, które następnie pozwoliły na ustalenie rzeczywistych ich rozmiarów.

Z kolei dr Andrea Hohmeyer, z niemieckiej korporacji chemicznej Evonik Industries – firmy produkującej
i dostarczającej w czasie II wojny światowej do obozów zagłady cyklon B, opowiedziała o roli archiwów prywatnych, w tym przypadku archiwów firmowych, w dokumentowaniu zbrodni ludobójstwa
w okresie II wojny światowej.

Na zakończenie pierwszego dnia Konferencji, miało miejsce walne zgromadzenie członków ICA. W jego trakcie, dotychczasowy przewodniczący David Fricker z Australii, oficjalnie przekazał ten urząd Josée Kirps – dotychczasowej dyrektor Narodowego Archiwum Luksemburga. Wybory odbyły się on-line w sierpniu br. Uczestnicy walnego zgromadzenia zatwierdzili też nowy budżet ICA oraz zgodzili się na podwyższenie składki członkowskiej.

W ostatnim dniu konferencji odbyło się również zebranie Sekcji Archiwów Parlamentarnych i Partii Politycznych ICA, do której należy Archiwum Sejmu. Przedstawiciele archiwów parlamentarnych podzielili się swoimi doświadczeniami z działania archiwów w warunkach pandemii. Wyrazili także chęć organizacji w 2023 r. konferencji sekcji 2023 r. w jednym z archiwów członkowskich. Ostatnie z takich spotkań miało miejsce w 2016 r. w Berlinie.