Rozdział poprzedni

Koszty rozszerzenia dla Stanów Zjednoczonych

Poniższa część raportu dotyczy prośby Kongresu o obliczenia Departamentu Obrony dotyczące kosztów rozszerzenia NATO do roku 2002. Departament Obrony traktuje koszty rozszerzenia NATO jako amerykańską część kosztów rozszerzenia wspólnie finansowanych przez NATO, a odnoszących się do projektów bezpośrednio związanych z przystąpieniem nowych państw członkowskich. W części poniższej opisano szczegółowo amerykański wkład w NATO-wski Program Inwestycji w dziedzinie Bezpieczeństwa (NSIP) oraz NATO-wski budżet wojskowy, związany z włączeniem do Sojuszu Czech, Polski i Węgier.
NSIP finansuje w szerokim zakresie inwestycje związane z zapleczem i potencjałem Sojuszu, w tym związane z nadzorowaniem i wywiadem, elastycznymi systemami dowodzenia i kierowania, mobilnością, logistyką i obsługą transportu, oraz infrastrukturę dla sił rozmieszczanych na nowych terenach i sił wsparcia. Uzgodnione składki poszczególnych krajów składają się na łączny budżet NSIP wynoszący na rok 1999 ok. 734 milionów USD, w którym udział Stanów Zjednoczonych wynosi 196 milionów USD. Departament Obrony proponuje, by sprostać temu wymaganiu, występując z wnioskiem o zapewnienie w budżecie na rok 1999 sumy 185 milionów USD, wzmocnionej 11 milionami pozostałymi z projektów z ubiegłych lat. Udział Stanów Zjednoczonych w NSIP finansowany jest z uchwalonych przez Kongres środków na inwestycje wojskowe. Ogólnie biorąc, wspólnemu finansowaniu poprzez NSIP podlegają jedynie projekty do wspólnego wykorzystania przez Sojusz, wykraczające poza wymagania wobec poszczególnych krajów.
Z budżetu wojskowego NATO finansowane jest utrzymanie głównych kwater wojskowych NATO i wybranych agend NATO oraz operacji specjalnych, takich jak operacje Sił Stabilizujących Pokój w Bośni. W roku 1999 całkowity budżet wojskowy NATO wyniesie ok. 720 milionów USD, przy czym udział w nim Stanów Zjednoczonych będzie wynosił ok. 227 milionów USD. Ta ostatnia suma pochodzi z dorocznie uchwalanych przez Kongres środków na koszty bieżące utrzymania armii.
Budżet cywilny NATO służy finansowaniu pensji międzynarodowych pracowników cywilnych, związanego z tym zaplecza i innych wybranych programów. W roku 1999 całkowity budżet cywilny NATO wyniesie ok. 164 miliony USD, przy czym udział w tej sumie Stanów Zjednoczonych będzie rzędu 46 milionów USD. Środki, jakie Stany Zjednoczone wnoszą do budżetu cywilnego, pochodzą ze środków dorocznie przyznawanych przez Kongres Departamentowi Stanu na działalność zagraniczną.

Poniżej trzy części budżetu NATO na rok 1999 i udział w każdej z nich Stanów Zjednoczonych przedstawiono w formie tabeli:

Tabela 1. Budżety NATO ogółem i udział w nich Stanów Zjednoczonych (w milionach USD)
 

Ogólny budżet NATO

Udział Stanów Zjednoczonych

NATO-owski Program Inwestycji w dziedzinie Bezpieczeństwa (Środki uchwalone na inwestycje wojskowe)

734

196
NATO-wski budżet wojskowy (Środki przyznane Departamentowi Obrony)

720

227
NATO-wski budżet cywilny (środki uchwalone na działalność zagraniczną)

164

46

Projekty Departamentu w ramach Inicjatywy Warszawskiej oraz te części innych programów, które mają na celu demokratyzację byłych armii Układu Warszawskiego, takich jak międzynarodowe szkolenie wojskowe (IMET), finansowanie zagranicznych wojsk (FMF), sprzedaż dla zagranicznych wojsk (FMS), transport nadwyżek sprzętu wojskowego (EDA) nie są uważane za koszty rozszerzenia NATO. Pierwszorzędnym celem tych programów jest danie zachęty i wsparcie rozszerzania i umacniania demokracji w byłych państwach Układu Warszawskiego. Choć programy te zwiększą również zdolność nowych członków do wnoszenia wkładu w misje Sojuszu, nie było to ich podstawowym zamierzeniem. Departament nie przewiduje wniosków o większe środki na finansowanie tych programów w związku z rozszerzeniem NATO.

Szacunki kosztów Departamentu Obrony związanych z rozszerzeniem. Zgodnie z podaną powyżej definicją, Departament Obrony nie poniósł dotychczas żadnych kosztów związanych z rozszerzeniem. Szacowane przyszłe koszty Departamentu Obrony związane z rozszerzeniem można znaleźć w opracowaniach NATO zatwierdzonych przez sekretarza obrony Cohena i jego NATO-wskich partnerów podczas spotkań ministerialnych NATO w grudniu 1997 roku.
Szacowane przez NATO wspólnie finansowane koszty rozszerzenia wynoszą ok. 1,5 miliarda USD w okresie od 1998 do 2008 roku. Ponieważ Stany Zjednoczone pokrywają około jedną czwartą wspólnie finansowanych budżetów, udział Stanów Zjednoczonych w kosztach rozszerzenia NATO szacuje się na ok. 400 milionów USD. Z tej łącznej sumy, 84 miliony (lub w przybliżeniu 20%) zostanie wydatkowanych do roku 2002. Jak pokazuje tabela poniżej, wydatkowanie tych 400 milionów USD nie będzie we wspomnianym 10-letnim okresie rozłożone równomiernie, lecz będzie układało się od kilku milionów z chwilą przyjęcia nowych członków - po bardziej znaczące sumy, gdyż przewiduje się, iż wspólnie finansowane przez NATO koszty rozszerzenia osiągną swe apogeum prawdopodobnie ok. roku 2005.

Szacowane koszty Departamentu Obrony związane z rozszerzeniem do roku 2002 ujęte są poniżej w formie tabeli:

Tabela 2. Szacowane koszty Departamentu Obrony związane z rozszerzeniem (w milionach USD)
 

1998

1999(5)

2000

2001

2002

2009

NATO-wski Program Inwestycji w dziedzinie Bezpieczeństwa

-

9

11

20

32

7

Koszty bieżące/ Działalnoœć zagraniczna

-

1

3

4

4

1

Ł ą c z n i e

-

10

14

24

36

8

Opis projektów. Jak to już opisano w poprzednim rozdziale, w analizie wyższych dowódców NATO odnoszącej się do wymagań wojskowych rozszerzenia NATO ustalono, że istnieją cztery obszary, które wymagają modernizacji: C3, zintegrowana obrona powietrzna, zaplecze do przyjęcia sił wsparcia oraz szkolenie i ćwiczenia. Najpilniejsze sprawy i w związku z tym najszybciej przewidywane koszty wiążą się z C3 i zintegrowaną obroną powietrzną. Przedsięwzięcia w tych dziedzinach są konieczne, aby stworzyć łącza komunikacyjne pomiędzy kwaterami głównymi NATO a kwaterami głównymi w zaproszonych krajach oraz aby zapewnić pełną integrację tych krajów z systemem obrony powietrznej NATO. Wśród kosztów wykazanych w powyższej tabeli ok. 20% przeznaczonych jest na przedsięwzięcia w dziedzinie C3, a ok. 30% na integrację z systemem obrony powietrznej NATO.
Unowocześnienie zaplecza przyjęcia sił wsparcia będzie się wiązało z najwyższymi kosztami, obejmując głównie koszty związane z unowocześnieniem baz lotnicznych w zaproszonych krajach. Są to największe i najbardziej długofalowe przedsięwzięcia wymienione w raporcie przez władze wojskowe NATO - ich realizacja ma rozpocząć się w roku 1999 i trwać do roku 2008. Ok. 40% kosztów wykazanych w powyższej tabeli odnosi się do unowocześnienia zaplecza przyjęcia sił wsparcia.
Wreszcie, w dziedzinie szkolenia i ćwiczeń, uważa się, że NATO będzie wspólnie finansować jedynie ograniczoną liczbę działań, takich jak transport wojsk do i z miejsc ćwiczeń oraz w pewnym zakresie modernizację zaplecza, by spełniało standardy operacyjne i bezpieczeństwa. Kategoria ta obejmuje również działania zespołu kontaktowego pomiędzy sztabami wojskowymi NATO a sztabami wojskowymi zaproszonych krajów. Szkolenia i ćwiczenia stanowią mniej niż 10% kosztów wykazanych w tabeli 2.

Udział w szacowanych, wzrastających kosztach. Oczekuje się, że w latach 1998-1999 i pierwszych kilku latach po przyjęciu nowych członków, niektóre lub wszystkie koszty związane z rozszerzeniem zostaną sfinansowane w ramach obecnie planowanych budżetów. W rezultacie Departament nie ubiega się o środki na rozszerzenie NATO w budżecie na rok 1999 i suma 10 milionów USD przeznaczonych na pokrycie kosztów Stanów Zjednoczonych w roku 1999 nie będzie wymagała dodatkowej autoryzacji. Zgodnie z poleceniem Kongresu, wszelkie wnioski o finansowanie, jakie NATO przedstawia Stanom Zjednoczonym na przedsięwzięcia związane z rozszerzeniem, mają być zgłaszane Kongresowi z 21-dniowym wyprzedzeniem.
Uwaga: w roku 1997 Departament wprowadził, ściśle na potrzeby planowania, tzw. klin finansowy na koszty związane z rozszerzeniem NATO w Programie Obrony na lata 1999-2003 na podstawie danych szacunkowych zawartych w amerykańskim raporcie z lutego 1997 roku. Tak więc wspomniany Program przewiduje ok. 100 milionów USD w roku 2000, a w roku 2003 liczba ta wzrasta do prawie 200 milionów USD. Gdy zostanie opracowany budżet na rok 2000, Departament zastąpi te przewidywane liczby bardziej aktualnymi.
W latach 2000-2001 kontynuacja obecnego poziomu wspólnie finansowanego budżetu, jak to obecnie planuje NATO, będzie wystarczająca, by pokryć niektóre koszty rozszerzenia. Departament przewiduje, że aby pokryć koszty rozszerzenia NATO wynoszące w roku 2000 14 milionów USD, obecny poziom uczestnictwa USA we wspólnie finansowanych przez wszystkich członków NATO budżetach NATO będzie musiał wzrosnąć do 5 milionów USD. Podobnie, wynoszące 24 miliony USD koszty Stanów Zjednoczonych związane z rozszerzeniem NATO w roku 2001 będą wymagać zwrócenia się przez Departament z wnioskiem o uchwalenie środków na NSIP i budżet wojskowy NATO wyższych o 12 milionów USD od obecnego poziomu.
Prawdopodobne są pewne zmiany w kosztach rozszerzenia, które zmieszczą się w ramach obecnie planowanych budżetów w zależności od czynników takich jak to, czy NATO zdecyduje się zająć zwiększeniem składek Hiszpanii, nowych członków oraz ewentualnie Francji na wspólnie finansowane budżety; czy obecne priorytetowe przedsięwzięcia i harmonogramy realizacyjne NATO pozostaną nie zmienione; oraz czy NATO postanowi w ogóle starać się o zwiększenie wysokości środków przeznaczanych na wspólnie finansowane budżety.
Z początkiem 2002 roku, gdy rozpocznie się okres, na który przypadać będzie największa część kosztów rozszerzenia, przewiduje się, że praktycznie wszystkie te koszty będą musiały znaleźć swe odzwierciedlenie we wnioskach o zwiększenie budżetu DoD. Departament przewiduje, że jego budżet na NSIP w roku 2002 będzie musiał być powiększony o pełne 32 miliony USD wykazane w tabeli 2.
W roku 2003 i później sytuacja przedstawia się mniej klarownie. Choć NATO oszacowało wspólnie finansowane koszty rozszerzenia do roku 2008, to wpływ tych kosztów na wspólnie finansowane budżety (i dlatego też na wysokość składki poszczególnych krajów na te budżety) oceniło szczegółowo jedynie do roku 2002. Przewiduje się, że ogółem szacowane, wspólnie finansowane koszty rozszerzenia NATO osiągną maksymalną wysokość ok. 260 milionów USD w roku 2005, co oznacza, że udział Stanów Zjednoczonych w tych kosztach osiągnie w tym czasie apogeum w wysokości ok. 70 milionów USD. DoD przewiduje, że większość lub wszystkie te koszty będą wymagały środków wykraczających poza obecny budżet.
Na podstawie szacowanego przez Departament Obrony i NATO udziału w kosztach rozszerzenia, który można sfinansować z obecnie zaprogramowanych sum, część kosztów Departamentu Obrony związanych z rozszerzeniem z tabeli 2, która jak się przewiduje, będzie wzrastać, pokazana jest w tabeli poniżej (tabela 3):

Tabela 3. Wzrost kosztów Departamentu Obrony związanych z rozszerzeniem (w milionach USD)
 

1998

1999

2000

2001

2002

NATO-wski Program Inwestycji w dziedzinie Bezpieczeństwa

0

0

5

12

32

Koszty bieżące/ Działalnoœć zagraniczna

0

0

-

-

-

Ł ą c z n i e

0

0

5

12

32

Rozdział następny Powrót do początku