CZĘŚĆ II. POSTANOWIENIA SZCZEGÓŁOWE

Art.4. Do ważności przysposobienia wymagane jest orzeczenie organu sądowego lub administracyjnego (zwanego dalej "właściwym organem").

Art.5.

  1. Z zastrzeżeniem ustępów 2-4 niniejszego artykułu, orzeczenie przysposobienia może nastąpić tylko wtedy, jeżeli co najmniej następujące osoby wyraziły na to zgodę i jej nie cofnęły:
    a) matka oraz, jeżeli ojcostwo dziecka jest ustalone, także ojciec; albo w sytuacji, gdy rodzice nie mogą wyrazić zgody, osoba lub instytucja, które zostały upoważnione do wykonywania władzy rodzicielskiej w tym zakresie;
    b) małżonek przysposabiającego
  2. Właściwy organ nie może:
    a) zrezygnować z uzyskania zgody osób wymienionych w ustępie 1 niniejszego artykułu, ani
    b) nie uwzględnić odmowy wyrażenia zgody osoby lub organu, o których mowa w ustępie 1, za wyjątkiem szczególnie uzasadnionych przypadków, określonych przez prawo.
  3. Jeżeli ojciec lub matka dziecka zostali pozbawieni władzy rodzicielskiej nad tym dzieckiem, albo w każdym razie prawa wyrażenia zgody na przysposobienie, ustawa może stanowić, że ich zgoda nie jest konieczna.
  4. Nie można uznać zgody matki na przysposobienie, jeżeli została ona wyrażona przed upływem określonego w ustawie okresu od urodzenia dziecka, nie krótszego jednak niż sześć tygodni, albo jeżeli ustawa takiego terminu nie przewiduje, przed upływem czasu, który jest zdaniem właściwego organu niezbędny do odzyskania przez kobietę stanu równowagi fizycznej i psychicznej po urodzeniu dziecka.
  5. W rozumieniu niniejszego artykułu wyrażenia "ojciec" i "matka" oznaczają osoby uznane przez prawo za rodziców dziecka.

Art.6.

  1. Ustawa nie powinna dopuszczać innej możliwości przysposobienia, jak tylko przez dwie osoby pozostające w związku małżeńskim, niezależnie od tego czy przysposabiają one wspólnie czy osobno, albo przez jedną osobę.
  2. Ustawa nie powinna zezwalać na ponowne przysposobienie, z wyjątkiem następujących okoliczności:
    a) przysposobienia przez małżonka przysposabiającego;
    b) śmierci przysposabiającego;
    c) rozwiązania przysposobienia;
    d) ustania przysposobienia.

Art.7.

  1. Przysposabiający musi osiągnąć określony przez ustawę wiek, przy czym nie może on być niższy niż 21 lat, ani wyższy niż 35 lat.
  2. Ustawa może jednak zezwolić na odstąpienie od wymogu wieku minimalnego:
    a) gdy przysposabiającym jest ojciec lub matka dziecka;
    b) w szczególnie uzasadnionych okolicznościach.

Art.8.

  1. Właściwy organ nie może orzec o przysposobieniu, jeżeli nie doszedł do przekonania, że przysposobienie następuje dla dobra dziecka.
  2. W każdym przypadku właściwy organ powinien zwrócić szczególną uwagę na zapewnienie dziecku, poprzez przysposobienie, stabilnego i harmonijnego środowiska rodzinnego.
  3. Właściwy organ nie powinien w zasadzie uznawać za zgodną z powyższymi przesłankami sytuacji, w której różnica wieku pomiędzy przysposabiającym a dzieckiem jest mniejsza niż zwykła różnica wieku pomiędzy rodzicami a dziećmi.

Art.9.

  1. Właściwy organ nie może orzec o przysposobieniu bez przeprowadzenia stosownego wywiadu dotyczącego przysposabiającego, dziecka i jego rodziny.
  2. Wywiad taki, w zależności od okoliczności sprawy, powinien obejmować między innymi ustalenia dotyczące:
    a) osobowości, stanu zdrowia i sytuacji majątkowej przysposabiającego, jego sytuacji rodzinnej, miejsca zamieszkania oraz zdolności do wychowania dziecka;
    b) motywów, z racji których występuje o przysposobienie;
    c) przyczyn dla których tylko jeden z małżonków występuje o przysposobienie;
    d) wzajemnego dopasowania przysposabiającego i dziecka, a także okresu, w jakim dziecko znajdowało się pod jego pieczą;
    e) osobowości i stanu zdrowia dziecka, a także w zakresie dopuszczalnym przez prawo, jego wstępnych;
    f) stosunku dziecka do proponowanego przysposobienia;
    g) przekonań religijnych przysposabiającego i dziecka, jeżeli zachodzi taka potrzeba w konkretnej sytuacji.
  3. Przeprowadzenie wywiadu powierza się osobie lub organowi wskazanym przez ustawę albo upoważnionym decyzją organu sądowego lub administracyjnego. W miarę możliwości, wywiady powinny być przeprowadzane przez pracowników socjalnych, którzy z racji wykształcenia lub doświadczenia posiadają szczególne kwalifikacje w tej dziedzinie.
  4. Postanowienia niniejszego artykułu nie naruszają uprawnień lub obowiązku właściwych organów do uzyskiwania informacji lub dowodów, które mogłyby być im przydatne, niezależnie od tego, czy mieszczą się w granicach takiego wywiadu.

Art.10.

  1. Przez przysposobienie wszelkie prawa i obowiązki wobec przysposobionego, jakie mają ojciec lub matka dziecka pochodzącego z małżeństwa, przechodzą na przysposabiającego.
    Przez przysposobienie, wszelkie prawa i obowiązki w odniesieniu do przysposabiającego, jakie mają dzieci pochodzące z małżeństwa w stosunku do swojego ojca lub matki przechodzą na przysposobionego.
  2. Z chwilą powstania praw i obowiązków, o których mowa w ustępie 1 niniejszego artykułu, ustają wszelkie prawa i obowiązki tego samego rodzaju pomiędzy przysposobionym, a jego ojcem lub matką oraz jakąkolwiek inną osobą lub organem. Jednakże prawo może przewidywać, że małżonek przysposabiającego zachowuje prawa i obowiązki względem przysposobionego, jeżeli małżonek ten jest rodzicem naturalnym dziecka lub je przysposobił.
    Ponadto ustawa może zachować obowiązek rodziców łożenia na utrzymanie dziecka, zapewnienia mu wykształcenia i obowiązek jego wspomagania, w przypadku, gdy przysposabiający nie wypełnia tych obowiązków.
  3. Jako zasadę przyjmuje się, że przysposobiony powinien mieć możliwość zmiany nazwiska na nazwisko przysposabiającego, albo dodania jego nazwiska do nazwiska własnego.
  4. Jeżeli jedno z rodziców dziecka posiada prawo dysponowania majątkiem dziecka, prawo przysposabiającego do dysponowania majątkiem przysposobionego, niezależnie od postanowień ustępu 1 niniejszego artykułu, może być ograniczone przez ustawę.
  5. W sprawach spadkowych, w zakresie w jakim prawo spadkowe przyznaje dziecku prawo do dziedziczenia po ojcu lub matce, dziecko przysposobione traktowane jest tak jakby było dzieckiem przysposabiającego, pochodzącym z małżeństwa.

Art.11.

  1. Jeżeli przysposobione dziecko, w przypadku przysposobienia przez jedną osobę, nie posiada obywatelstwa przysposabiającego, a w przypadku przysposobienia przez małżeństwo - nie posiada ich wspólnego obywatelstwa, Umawiająca się Strona, której obywatelem jest lub są przysposabiający, ułatwi nabycie jej obywatelstwa przez dziecko.
  2. Utrata obywatelstwa, która może nastąpić w następstwie przysposobienia powinna zależeć od posiadania lub nabycia innego obywatelstwa.

Art.12.

  1. Ustawa nie może ograniczać liczby dzieci, które mogą być przysposobione przez jednego przysposabiającego.
  2. Ustawa nie może zakazać przysposobienia wyłącznie na tej podstawie, że przysposabiający ma lub mógłby mieć dzieci pochodzące z małżeństwa.
  3. Jeżeli przysposobienie poprawia sytuację prawną dziecka, ustawa nie może zakazać przysposobienia własnego dziecka pozamałżeńskiego.

Art.13.

  1. Przed uzyskaniem przez przysposobionego pełnoletności, przysposobienie może zostać rozwiązane wyłącznie przez orzeczenie sądu lub organu administracji, z ważnych powodów i tylko wtedy, jeżeli rozwiązanie przysposobienia na tej podstawie jest dopuszczalne przez ustawę.
  2. Postanowienia ustępu poprzedzającego nie dotyczą sytuacji, gdy:
    a) przysposobienie jest nieważne;
    b) przysposobienie wygasa na skutek ustalenia pochodzenia dziecka od przysposabiającego.

Art.14. Jeżeli wywiady, o których mowa w art.8 i 9 niniejszej Konwencji dotyczą osoby, która mieszka lub mieszkała na terytorium innej Umawiającej się Strony, Strona ta, podejmuje na podstawie stosownego wniosku wszelkie starania zmierzające do dostarczenia żądanych informacji. W tym celu, kompetentne organy mogą porozumiewać się bezpośrednio między sobą.

Art.15. Przepisy powinny uniemożliwiać uzyskiwanie bezpodstawnych korzyści w związku z przysposobieniem dziecka.

Art.16. Każda z Umawiających się Stron zachowuje prawo przyjęcia przepisów korzystniejszych dla przysposobionego dziecka.

Ciąg dalszy