Rozdział poprzedni

Streszczenie

Sojusz Północnoatlantycki (NATO) ponownie zadeklarował chęć przyjęcia nowych członków. Na lipcowym szczycie w Madrycie szesnastu przywódców państw i rządów zamierza zaprosić państwa wybrane spośród nowych demokratycznych krajów z Europy Środkowej i Wschodniej do rozpoczęcia rozmów o przyjęciu do Sojuszu. Prezydent Clinton i NATO podkreślają swoje poparcie dla przyjęcia nowych członków do końca 1999 roku w ramach szerszej strategii tworzenia spokojnej, nie podzielonej i demokratycznej Europy. Raport ten zostaje przekazany Kongresowi na podstawie sekcji 1048 Prawa o wydatkach na obronę na rok finansowy 1997 i zawiera uzasadnienie, omówienie korzyści i kosztów oraz inne uwagi związane z rozszerzeniem NATO.
Raport jest również wyrazem gotowości rządu do ścisłej i ponadpartyjnej współpracy z Kongresem w trakcie realizacji swoich zadań. Przyjęcie nowych członków do NATO wymaga ratyfikacji przez Senat Stanów Zjednoczonych i wymaga zatwierdzenia przez obie izby Kongresu środków potrzebnych do realizacji tej inicjatywy. Jeśli gwarancje bezpieczeństwa udzielane nowym członkom mają mieć praktyczne znaczenie, muszą wyrażać świadomą wolę całego narodu. Dlatego jest konieczne, aby rozszerzenie NATO odbywało się przy aktywnym udziale i poparciu narodu amerykańskiego i jego przedstawicieli z obu partii w Kongresie.

Najważniejsze wnioski tego raportu są następujące:

- Rozszerzenie NATO pomoże w realizacji szerszego celu, jakim jest spokojna, nie podzielona i demokratyczna Europa. Rozszerzenie NATO jest częścią znacznie większej strategii okresu po zimnej wojnie, strategii, która pomoże stworzyć spokojną, nie podzieloną i demokratyczną Europę. Strategia ta zawiera wiele innych elementów: poparcie zjednoczenia Niemiec, pomoc w zainicjowaniu reform w Rosji, Ukrainie i w innych nowych niepodległych państwach, negocjacje i realizacja Traktatu o konwencjonalnych siłach zbrojnych w Europie, ewolucja i wzmocnienie instytucji bezpieczeństwa europejskiego i instytucji ekonomicznych, w tym Unii Europejskiej, Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie, Rady Europy i Unii Zachodnioeuropejskiej. Rozszerzenie NATO jest również jednym ze sposobów adaptacji tej organizacji do postzimnowojennych warunków bezpieczeństwa, co obejmuje adaptację strategii NATO, koncepcji strategicznych, sposobów dowodzenia i rozmieszczenia wojsk, jak również gotowość do przeprowadzania nowych zadań poza terytorium NATO, tak jak to miało miejsce w Bośni. Rozszerzenie NATO ma pomóc Stanom Zjednoczonym i Europie wymazać przestarzałe linie podziału z czasów zimnej wojny i wzmocnić wzajemne bezpieczeństwo u progu nowego stulecia.
- Rozszerzenie przyniesie korzyści Stanom Zjednoczonym, NATO i Europie. Przyłączenie krajów Europy Środkowej i Wschodniej do Sojuszu będzie sprzyjać demokratycznym reformom i stabilizacji w całej Europie, zwiększy możliwości zbiorowej obrony NATO, poprawi stosunki pomiędzy państwami tego regionu, poprawi rozdział obowiązków w NATO, zwiększy ogólne bezpieczeństwo - a tym samym bezpieczeństwo Rosji i innych państw, które należały do Związku Radzieckiego - dzięki poprawie ogólnej stabilizacji europejskiej, stworzy lepsze warunki handlowe, inwestycyjne i rozwoju ekonomicznego w Europie Środkowej i Wschodniej, jak również pomoże całej Europie stać się silniejszym politycznym, ekonomicznym i obronnym partnerem Stanów Zjednoczonych. Jak powiedział prezydent Clinton: "NATO może pomóc wschodniej części Europy w tym, w czym pomogło jej zachodniej części - w zapobieżeniu regionalnym rywalizacjom, we wzmocnieniu demokracji przed przyszłymi zagrożeniami i w stworzeniu warunków rozwoju ekonomicznego".
- Rozszerzenie NATO oznacza koszty. Bezpieczeństwa nie można mieć za darmo. Stany Zjednoczone i ich sojusznicy poprzez rozszerzenie NATO obejmą gwarancjami bezpieczeństwa przyjęte kraje, a członkowie NATO zapewnią ich realizację. Rozszerzenie nie będzie jednak wymagało zmian w doktrynie wojskowej NATO, która już przeszła ewolucję z pozycyjnej obrony przed określonym wrogiem do zdolności szybkiego przemieszczania się do zagrożonych rejonów. Ponieważ Stany Zjednoczone już mają największe w świecie zdolności przemieszczania wojsk i znaczne siły przeznaczone do przemieszczania w Europie, nie będzie potrzeby zwiększania sił amerykańskich. Obecni europejscy członkowie NATO już inwestują w zwiększanie możliwości działania poza ich granicami. Państwa Europy Środkowej, w tym te, które najprawdopodobniej zostaną nowymi członkami, podobnie inwestują w modernizację i restrukturyzację swoich sił zbrojnych. Prace nad tym już trwają i będą kontynuowane niezależnie od tego, czy NATO przyjmie nowych członków, czy też nie.
- Koszty poniesione przez Stany Zjednoczone będą niewielkie. Departament Obrony oszacował zarówno bezpośrednie koszty rozszerzenia (osiągnięcie interoperacyjności pomiędzy siłami zbrojnymi obecnych i nowych członków i powiększenie zintegrowanego dowodzenia NATO, systemy nadzoru telekomunikacyjnego i obrony powietrznej), jak i koszty poprawy sprawności sił zbrojnych obecnych i nowych członków, którzy będą uczestniczyć w wykonywaniu zadań NATO po powiększeniu Sojuszu. Bezpośrednie koszty rozszerzenia szacuje się średnio na 700-900 milionów dolarów rocznie. Zamkną się one sumą około 9-12 miliardów dolarów w latach 1997-2009, kiedy to oczekuje się, że nowi członkowie osiągną "pełną zdolność", co zostanie omówione w dalszej części tego raportu. Udział Stanów Zjednoczonych w tych kosztach, przede wszystkim nasz udział w budżecie NATO na pokrycie bezpośrednich kosztów rozszerzenia, będzie wnoszony głównie w ciągu dziesięciu lat po formalnym przystąpieniu w 1999 r. i będzie średnio wynosił około 150-200 milionów dolarów rocznie. Przybliżone, związane z restrukturyzacją własnych sił zbrojnych koszty, które poniosą nowi członkowie, szacuje się na około 800 milionów do 1 miliarda dolarów rocznie, podczas gdy poprawa regionalnych sojuszniczych zdolności obronnych jest szacowana na 600-800 milionów dolarów rocznie - odpowiednio 10-13 miliardów i 8-10 miliardów w okresie od 1997 do 2009 r. Koszty te, zgodnie z ugruntowanymi zasadami finansowymi NATO, zostaną poniesione przez zainteresowane państwa. Udział Stanów Zjednoczonych w tych kosztach będzie na tyle duży, na ile Stany Zjednoczone, za zgodą Kongresu, będą zamierzały kontynuować lub rozszerzać obecną skromną pomoc, jaka jest udzielana nowym demokratycznym krajom Europy Środkowej i Wschodniej w modernizacji sił zbrojnych.
- Koszty i ryzyko będą większe, jeżeli NATO nie rozszerzy się zgodnie z obecnymi planami. Bezpieczeństwo Europy było żywotnym interesem Stanów Zjednoczonych przez całe obecne stulecie i takim pozostaje, z uwzględnieniem nowych demokratycznych krajów na wschodzie kontynentu. Jeśli nie skorzystamy z historycznej szansy pomocy w integracji, konsolidacji i stabilizacji Europy Środkowej i Wschodniej, weźmiemy na siebie ryzyko zapłacenia znacznie wyższej ceny w przyszłości. Najbardziej efektywnym i oszczędnym sposobem zagwarantowania stabilności w Europie jest zrobienie tego wspólnie z naszymi europejskimi partnerami, dotychczasowymi i nowymi, poprzez NATO. Sojusze oszczędzają pieniądze. Zbiorowa obrona jest i tańsza, i silniejsza niż indywidualna obrona poszczególnych państw. Decyzja o powstrzymaniu się od rozszerzenia, nie mówiąc już o rezygnacji z niego w ogóle, oznaczałaby dla krajów Europy Środkowej i Wschodniej, że ich przyszłość nie będzie związana z NATO i z Zachodem. Podziały z okresu zimnej wojny zostałyby, niezgodnie ze stanem rzeczy, potwierdzone. Wynikające z tego poczucie izolacji i braku bezpieczeństwa byłoby destabilizujące dla regionu i ośmieliłoby jątrzące siły w całej Europie. NATO pozostałoby w kleszczach przeszłości, ryzykując zmniejszanie swojego znaczenia, a Stany Zjednoczone byłyby postrzegane jako niestałe, niegodne zaufania w swoim przywództwie i wycofujące się ze swoich zobowiązań w Europie i w świecie.
- Stany Zjednoczone i NATO chcą konstruktywnych stosunków z Rosją. Stany Zjednoczone i ich sojusznicy z NATO chcą budować strategiczne partnerstwo z demokratyczną Rosją; w gruncie rzeczy ta chęć i rozszerzenie NATO są częścią tego samego przedsięwzięcia budowy spokojnej, nie podzielonej i demokratycznej Europy. Podczas gdy wielu rosyjskich przywódców wyraziło swój sprzeciw wobec rozszerzenia NATO, inicjatywa ta może służyć długotrwałym interesom bezpieczeństwa Rosji poprzez zapewnienie stabilności na zachód od niej. Stany Zjednoczone i NATO już realizują wspólnie z Rosją różne zadania, w tym pokojowe i militarne operacje w Bośni. Równolegle do rozszerzenia NATO, Stany Zjednoczone i NATO przedstawiły szereg inicjatyw, włączając w to Kartę NATO-Rosja i stały mechanizm konsultacyjny, aby Rosja mogła pełnić aktywną rolę w wysiłkach zbudowania nowej Europy, nawet w trakcie procesu rozszerzenia NATO.
Podsumowując, przyłączenie do NATO nowych członków wzmocni Sojusz, wzmocni i uczyni Europę spokojniejszą i będzie zgodne z amerykańskimi interesami bezpieczeństwa. Jest to jedno z najważniejszych zadań Prezydenta USA w realizacji polityki zagranicznej.

Rozdział następny Powrót do początku