CZĘŚĆ IV
Artykuł 28
1. Powołuje się Komitet Praw Człowieka (zwany dalej w niniejszym Pakcie
"Komitetem"). Składa się on z osiemnastu członków i sprawuje funkcje wymienione poniżej.
2. Komitet składa się z obywateli Państw-Stron niniejszego Paktu, którzy
powinni być ludźmi o wysokim poziomie moralnym i uznanej kompetencji w dziedzinie praw człowieka, przy czym należy uwzględnić celowość udziału pewnej liczby
osób o doświadczeniu prawniczym.
3. Członkowie Komitetu są wybierani i pełnią funkcje we własnym imieniu.
Artykuł 29
1. Członkowie Komitetu są wybierani w tajnym głosowaniu z listy osób,
odpowiadających wymogom określonym w artykule 28, które zostaną w tym celu
zgłoszone przez Państwa-Strony niniejszego Paktu.
2. Każde z Państw-Stron niniejszego Paktu może zgłosić najwyżej dwie osoby.
Osoby te powinny być obywatelami Państwa zgłaszającego.
3. Ta sama osoba może być zgłoszona ponownie.
Artykuł 30
1. Pierwsze wybory odbędą się nie później niż w sześć miesięcy od dnia wejścia w życie niniejszego Paktu.
2. Co najmniej na cztery miesiące przed terminem każdych wyborów do
Komitetu, z wyjątkiem wyborów mających na celu obsadzanie wakatu ogłoszonego
zgodnie z artykułem 34, Sekretarz Generalny Organizacji Narodów Zjednoczonych
skieruje do Państw-Stron niniejszego Paktu pisemne zaproszenie do zgłoszenia
kandydatów na członków Komitetu w ciągu trzech miesięcy.
3. Sekretarz Generalny Organizacji Narodów Zjednoczonych sporządza
alfabetyczną listę wszystkich zgłoszonych w ten sposób kandydatów, ze wskazaniem Państw, które ich zgłosiły, i przedkłada ją Państwom-Stronom niniejszego Paktu nie później niż na miesiąc przed terminem każdych wyborów.
4. Wybory członków komitetu odbywają się na posiedzeniu Państw-Stron
niniejszego Paktu, zwołanym przez Sekretarza Generalnego Organizacji Narodów
Zjednoczonych w siedzibie Organizacji. Na posiedzeniu tym, dla którego quorum
wynosi dwie trzecie Państw-Stron niniejszego Paktu, za wybranych uznani
zostaną ci kandydaci, którzy otrzymają największą liczbę głosów i bezwzględną
większość głosów przedstawicieli Państw-Stron obecnych i głosujących.
Artykuł 31
1. W skład Komitetu nie może wejść więcej niż jeden obywatel tego samego Państwa.
2. W wyborach do Komitetu uwzględniona będzie zasada sprawiedliwego podziału geograficznego i reprezentacji różnych form cywilizacji, jak również
podstawowych systemów prawnych.
Artykuł 32
1. Członkowie Komitetu wybierani są na okres czterech lat. Mogą oni być
ponownie wybrani, jeżeli ich kandydatury zostaną ponownie zgłoszone. Jednakże
mandat dziewięciu spośród członków Komitetu wybranych w pierwszych wyborach
wygasa po upływie dwóch lat; niezwłocznie po pierwszych wyborach nazwiska
tych dziewięciu członków Komitetu zostaną wybrane drogą losowania przez
przewodniczącego posiedzenia, o którym mowa w artykule 30, ustęp 4.
2. Po wygaśnięciu mandatu wybory zostaną przeprowadzone zgodnie z
postanowieniami poprzednich artykułów niniejszej części Paktu.
Artykuł 33
1. Jeżeli według jednomyślnej opinii pozostałych członków jeden z
członków Komitetu przestał wykonywać swe funkcje z jakiejkolwiek innej
przyczyny niż czasowa nieobecność, Przewodniczący Komitetu zawiadomi o tym
Sekretarza Generalnego Organizacji Narodów Zjednoczonych, który ogłosi wakat
w składzie Komitetu.
2. W przypadku śmierci lub rezygnacji jednego z członków Komitetu
Przewodniczący niezwłocznie zawiadomi Sekretarza Generalnego Organizacji
Narodów Zjednoczonych, który ogłosi wakat od dnia śmierci lub od dnia, od
którego rezygnacja pociąga za sobą skutki prawne.
Artykuł 34
1. W przypadku ogłoszenia wakatu zgodnie z artykułem 33 oraz jeżeli
mandat członka, który ma być zastąpiony, nie wygasa w ciągu sześciu miesięcy
od dnia ogłoszenia wakatu, Sekretarz Generalny Organizacji Narodów Zjednoczonych zawiadomi o tym wszystkie Państwa-Strony niniejszego Paktu, które mogą w
ciągu dwóch miesięcy zgłosić zgodnie z artykułem 29 kandydatów w celu
wypełnienia wakatu.
2. Sekretarz Generalny Organizacji Narodów Zjednoczonych sporządzi listę
alfabetyczną osób w ten sposób zgłoszonych i przedłoży ją Państwom-Stronom
niniejszego Paktu. Następnie zostaną przeprowadzone wybory w celu obsadzenia
wakującego miejsca, zgodnie z odpowiednimi postanowieniami tej części
niniejszego Paktu.
3. Członek Komitetu wybrany w celu wypełnienia wakatu ogłoszonego zgodnie
z artykułem 33 będzie piastował swe funkcje przez okres, jaki pozostał do
czasu wygaśnięcia kadencji członka, którego miejsce stało się wakujące w
Komitecie zgodnie z postanowieniami wymienionego artykułu.
Artykuł 35
Członkowie Komitetu otrzymują, za zgodą Zgromadzenia Ogólnego Organizacji
Narodów Zjednoczonych, wynagrodzenie z funduszów Organizacji Narodów
Zjednoczonych na zasadach i warunkach, jakie ustali Zgromadzenie Ogólne,
uwzględniając wagę zadań Komitetu.
Artykuł 36
Sekretarz Generalny Organizacji Narodów Zjednoczonych zapewni niezbędny
personel i środki materialne konieczne do efektywnego wykonywania funkcji
Komitetu przewidzianych w niniejszym Pakcie.
Artykuł 37
1. Sekretarz Generalny Organizacji Narodów Zjednoczonych zwoła pierwsze
posiedzenie Komitetu w siedzibie Organizacji Narodów Zjednoczonych.
2. Po pierwszym posiedzeniu Komitet zbiera się w każdym przypadku
przewidzianym w jego regulaminie.
3. Komitet zbiera się normalnie w siedzibie Organizacji Narodów Zjednoczonych lub w Biurze Organizacji Narodów Zjednoczonych w Genewie.
Artykuł 38
Każdy z członków Komitetu przed objęciem swych funkcji składa na posiedzeniu otwartym Komitetu uroczyste oświadczenie, iż będzie wykonywał swe obowiązki
w sposób bezstronny i sumienny.
Artykuł 39
1. Komitet wybiera swoje biuro na okres dwóch lat. Członkowie biura mogą być
ponownie wybrani.
2. Komitet ustali swój regulamin, który będzie zawierał m.in. następujące
postanowienia:
a) 12 członków stanowi quorum,
b) decyzje Komitetu są podejmowane większością głosów obecnych członków.
Artykuł 40
1. Państwa-Strony niniejszego Paktu zobowiązują się do przedkładania
sprawozdań na temat środków przedsięwziętych przez nie w celu realizacji
praw uznanych w niniejszym Pakcie oraz postępu dokonanego w dziedzinie korzystania z tych praw:
a) w ciągu roku od dnia wejścia w życie niniejszego Paktu dla tych Państw-Stron
b) następnie na każde wezwanie Komitetu.
2. Wszystkie sprawozdania zostaną przedłożone Sekretarzowi Generalnemu
Organizacji Narodów Zjednoczonych, który przekaże je Komitetowi do rozpatrzenia. Sprawozdania powinny wskazywać czynniki i trudności - o ile takie istnieją
- wpływające na realizację niniejszego Paktu.
3. Sekretarz Generalny Organizacji Narodów Zjednoczonych może w porozumieniu z Komitetem przekazać organizacjom wyspecjalizowanym kopie tych części
sprawozdań, które mogą dotyczyć ich zakresu działalności.
4. Komitet bada sprawozdania przedłożone przez Państwa-Strony
niniejszego Paktu. Przekazuje on Państwom-Stronom swoje sprawozdania wraz z
takimi uwagami natury ogólnej, jakie uzna za właściwe. Komitet może również
przekazać te uwagi wraz z kopiami sprawozdań, jakie otrzymał od Państw-Stron
niniejszego Paktu, Radzie Gospodarczej i Społecznej
5. Państwa-Strony niniejszego Paktu mogą przedłożyć Komitetowi komentarze
do uwag, jakie mogą być uczynione zgodnie z ustępem 4 niniejszego artykułu.
Artykuł 41
1. Zgodnie z niniejszym artykułem Państwo-Strona niniejszego Paktu może
w każdej chwili oświadczyć, że uznaje właściwość Komitetu do przyjmowania i
rozważania zawiadomień, w których jedno Państwo-Strona twierdzi, że inne
Państwo-Strona nie wypełnia swych zobowiązań wynikających z niniejszego Paktu.
Zawiadomienia, o których mowa w niniejszym artykule, będą przyjmowane i
rozważane tylko w przypadku, gdy zostaną przedłożone przez Państwo-Stronę,
które złożyło oświadczenie uznające właściwość Komitetu wobec niego. Komitet
nie będzie przyjmował żadnych zawiadomień, jeśli będą one dotyczyły Państwa-Strony, które nie złożyło takiego oświadczenia. Zawiadomienia przyjęte zgodnie z
niniejszym artykułem będą rozpatrywane w trybie następującym:
a) w przypadku, gdy jedno z Państw-Stron niniejszego Paktu uważa, że inne
Państwo-Strona nie wykonuje postanowień niniejszego Paktu, może mu ono zwrócić
na to uwagę drogą pisemnego zawiadomienia; Państwo otrzymujące zawiadomienie
dostarczy w ciągu trzech miesięcy od dnia jego otrzymania Państwu, które je
przesłało, wyjaśnienie lub inne oświadczenie na piśmie naświetlające sprawę,
które powinno zawierać w stopniu, w jakim to jest możliwe i celowe, informacje
dotyczące wewnętrznej procedury oraz środków odwoławczych już zastosowanych,
będących w toku stosowania lub dostępnych w tej sprawie;
b) jeżeli sprawa nie zostanie rozstrzygnięta ku zadowoleniu obu
zainteresowanych Państw-Stron w ciągu sześciu miesięcy od dnia otrzymania
przez Państwo otrzymujące pierwszego zawiadomienia, każde z tych Państw będzie
miało prawo skierować sprawę do Komitetu przez zawiadomienie Komitetu oraz
drugiego Państwa;
c) Komitet rozpatruje przekazaną mu sprawę tylko po upewnieniu się, że
dostępne wewnętrzne środki odwoławcze zostały zastosowane i wyczerpane w tej
sprawie zgodnie z ogólnie uznanymi zasadami prawa międzynarodowego; zasada
ta nie ma zastosowania w przypadku nieuzasadnionej zwłoki w przeprowadzeniu
postępowania odwoławczego;
d) Komitet rozpatruje zawiadomienia, o których mowa w niniejszym artykule,
na posiedzeniach przy drzwiach zamkniętych;
e) z zastrzeżeniem postanowień punktu c) Komitet powinien udostępnić
zainteresowanym Państwom-Stronom swe dobre usługi, dążąc do polubownego
rozstrzygnięcia sprawy w oparciu o poszanowanie praw człowieka i podstawowych
wolności uznanych w niniejszym Pakcie;
f) w każdej przekazanej mu sprawie Komitet może zwrócić się do wspomnianych w punkcie b) zainteresowanych Państw-Stron o dostarczenie mu wszelkich
informacji dotyczących danej sprawy;
g) zainteresowane Państwa-Strony wspomniane w punkcie b) mają prawo być
reprezentowane podczas rozpatrywania sprawy przez Komitet oraz składać
uwagi ustnie lub pisemnie, bądź w obu formach;
h) Komitet powinien w ciągu dwunastu miesięcy od dnia otrzymania
zawiadomienia, o którym mowa w punkcie b) przedłożyć sprawozdanie:
I) jeżeli zostało osiągnięte rozstrzygnięcie zgodnie z postanowieniami
punktu e), Komitet ograniczy swe sprawozdanie do krótkiego przedstawienia
faktów i osiągniętego rozstrzygnięcia;
II) jeżeli nie zostało osiągnięte rozstrzygnięcie zgodnie z postanowieniem
punktu e), Komitet ograniczy swe sprawozdanie do krótkiego przedstawienia
faktów; pisemne uwagi Państw-Stron oraz protokół zawierający uwagi ustne, poczynione przez zainteresowane Państwa-Strony, zostaną załączone do sprawozdania.
W każdej sprawie sprawozdanie powinno być przekazane zainteresowanym
Państwom-Stronom.
2. Postanowienia niniejszego artykułu wejdą w życie z chwilą złożenia
oświadczenia, o którym mowa w ustępie 1, przez dziesięć Państw-Stron niniejszego Paktu.
Oświadczenia takie powinny być złożone przez Państwa-Strony Sekretarzowi
Generalnemu Organizacji Narodów Zjednoczonych, który przekaże ich kopie
innym Państwom-Stronom. Oświadczenie może zostać w każdej chwili wycofane w
drodze notyfikacji skierowanej do Sekretarza Generalnego. Wycofanie takie
nie przeszkadza w rozpatrzeniu sprawy będącej przedmiotem zawiadomienia
już przekazanego zgodnie z postanowieniami niniejszego artykułu; po otrzymaniu przez Sekretarza Generalnego Organizacji Narodów Zjednoczonych notyfikacji o
wycofaniu oświadczenia nie będą przyjmowane dalsze zawiadomienia od
jakichkolwiek Państw-Stron, chyba że zainteresowane Państwo-Strona złożyło
ponowne oświadczenie.
Artykuł 42
1. a) Jeżeli sprawa przedłożona Komitetowi zgodnie z artykułem 41 nie
zostanie rozstrzygnięta ku zadowoleniu zainteresowanych Państw-Stron, Komitet
może, po uprzednim uzyskaniu zgody zainteresowanych Państw-Stron, powołać
Komisję Pojednawczą ad hoc (zwaną dalej "Komisją"); Komisja świadczy
swe dobre usługi zainteresowanym Państwom-Stronom w celu polubownego
rozstrzygnięcia sprawy w oparciu o poszanowanie niniejszego Paktu;
b) Komisja składa się z pięciu osób wyznaczonych zgodnie z porozumieniem
pomiędzy zainteresowanymi Państwami-Stronami; jeżeli zainteresowane Państwa-Strony nie osiągną w ciągu trzech miesięcy porozumienia odnośnie do części lub
całości składu Komisji, wówczas ci członkowie Komisji, co do których nie
osiągnięto porozumienia, zostaną wybrani w tajnym głosowaniu większością
dwóch trzecich głosów członków Komitetu spośród nich samych.
2. Członkowie Komisji pełnią swe funkcje w imieniu własnym. Nie mogą oni
być obywatelami zainteresowanych Państw-Stron ani obywatelami Państwa
nie będącego stroną niniejszego Paktu, ani też obywatelami Państwa-Strony,
które nie złożyło oświadczenia, przewidzianego w artykule 41.
3. Komisja wybiera swego Przewodniczącego oraz przyjmuje własny regulamin.
4. Posiedzenia Komisji odbywają się normalnie w siedzibie Organizacji
Narodów Zjednoczonych lub w Biurze Organizacji Narodów Zjednoczonych w Genewie. Mogą one jednak odbywać się w innych dogodnych miejscach, które Komisja ustali w porozumieniu z Sekretarzem Generalnym Organizacji Narodów Zjednoczonych i zainteresowanymi Państwami-Stronami.
5. Sekretariat powołany zgodnie z artykułem 36 obsługuje również komisje
powołane na podstawie niniejszego artykułu.
6. Informacje otrzymane i rozpatrzone przez Komitet powinny być udostępnione Komisji, która może wezwać zainteresowane Państwa-Strony do dostarczenia
wszelkich innych uzupełniających informacji dotyczących danej sprawy.
7. Po rozpatrzeniu sprawy we wszystkich jej aspektach, lecz w każdym razie
nie później niż w dwanaście miesięcy od dnia przedłożenia jej tej sprawy,
Komisja przedstawia sprawozdanie Przewodniczącemu Komitetu celem przekazania
go zainteresowanym Państwom-Stronom:
a) jeżeli Komisja nie jest w stanie zakończyć rozpatrywania sprawy w ciągu
dwunastu miesięcy, ograniczy swe sprawozdanie do krótkiego przedstawienia
stanu rozpatrywania sprawy;
b) jeżeli zostało osiągnięte polubowne rozstrzygnięcie sprawy w oparciu
o poszanowanie praw człowieka, uznanych w niniejszym Pakcie, Komisja
ograniczy swe sprawozdanie do krótkiego przedstawienia faktów i osiągniętego
rozstrzygnięcia;
c) jeżeli rozstrzygnięcie w myśl punktu b) nie zostanie osiągnięte,
sprawozdanie Komisji powinno zawierać ustalenia we wszystkich kwestiach
dotyczących sporu między zainteresowanymi Państwami-Stronami, a także pogląd
Komisji odnośnie do możliwości osiągnięcia polubownego rozstrzygnięcia sprawy.
Sprawozdanie powinno również zawierać uwagi pisemne oraz protokół uwag ustnych
poczynionych przez zainteresowane Państwa-Strony;
d) jeżeli Komisja przedłoży sprawozdanie zgodnie z punktem c), zainteresowane Państwa-Strony zawiadomią, w ciągu trzech miesięcy od dnia otrzymania tego
sprawozdania, Przewodniczącego Komitetu, czy akceptują treść sprawozdania
Komisji.
8. Postanowienia niniejszego artykułu nie ograniczają obowiązków Komitetu
przewidzianych w artykule 41.
9. Zainteresowane Państwa-Strony pokryją w równym stopniu wszystkie
wydatki członków Komisji zgodnie z preliminarzem, który zostanie sporządzony
przez Sekretarza Generalnego Organizacji Narodów Zjednoczonych.
10. Sekretarz Generalny Organizacji Narodów Zjednoczonych jest upoważniony do pokrycia - w razie potrzeby - wydatków członków Komisji, zanim zainteresowane Państwa-Strony dokonają ich zwrotu zgodnie z ustępem 9 niniejszego artykułu.
Artykuł 43
Członkowie Komitetu i Komisji Pojednawczej ad hoc, wyznaczeni
zgodnie z postanowieniami artykułu 41, korzystają z ułatwień przywilejów i
immunitetów, jakie przysługują ekspertom działającym z ramienia Organizacji
Narodów Zjednoczonych, zgodnie z postanowieniami odpowiednich rozdziałów
Konwencji dotyczącej przywilejów i immunitetów Narodów Zjednoczonych.
Artykuł 44
Postanowienia dotyczące wykonania niniejszego Paktu stosuje się bez
uszczerbku dla sposobów postępowania w dziedzinie praw człowieka określonych
przez - lub na podstawie aktów konstytucyjnych i konwencji Organizacji Narodów
Zjednoczonych i organizacji wyspecjalizowanych oraz nie stanowią przeszkody
w stosowaniu przez Państwa-Strony niniejszego Paktu innych sposobów załatwiania sporów, zgodnie z ogólnymi bądź szczegółowymi porozumieniami międzynarodowymi,
obowiązującymi w stosunkach między nimi.
Artykuł 45
Komitet przedkłada Zgromadzeniu Ogólnemu Organizacji Narodów Zjednoczonych, za pośrednictwem Rady Gospodarczej i Społecznej, roczne sprawozdania ze swej
działalności.
Artykuł 46
Żadne z postanowień niniejszego Paktu nie może być interpretowane jako
naruszające postanowienia Karty Narodów Zjednoczonych i statutów organizacji
wyspecjalizowanych, określających odpowiednie obowiązki różnych organów
Organizacji Narodów Zjednoczonych i organizacji wyspecjalizowanych odnosnie do spraw,
których dotyczy niniejszy Pakt.
Artykuł 47
Żadne z postanowień niniejszego Paktu nie może być interpretowane jako
naruszające przyrodzone prawo wszystkich narodów do pełnego i swobodnego
posiadania i użytkowania ich bogactw i zasobów naturalnych.
Ciąg dalszy