Sojusz na miarę XXI wieku

Komunikat ze szczytu waszyngtońskiego wydany przez szefów państw i rządów uczestniczących w posiedzeniu Rady Północnoatlantyckiej w Waszyngtonie w dniu 24 kwietnia 1999 roku

1. My, szefowie państw i rządów krajów członkowskich Sojuszu Północnoatlantyckiego, zebraliśmy się w Waszyngtonie, aby uczcić 50. rocznicę powstania NATO i określić naszą wizję Sojuszu w XXI wieku. Sojusz Północnoatlantycki, oparty na zasadach demokracji, wolności osobistej oraz praworządności, pozostaje podstawą naszej zbiorowej obrony, uosabiając transatlantycką więź łączącą Amerykę Północną i Europę w wyjątkowym partnerstwie w dziedzinie bezpieczeństwa i obrony.

2. Przed 50. laty, w czasach niespokojnych i niepewnych, powołano do życia Sojusz Północnoatlantycki. Wytrzymał on pomyślnie próbę pięciu dziesięcioleci i umożliwił obywatelom krajów sojuszniczych korzystanie z nie mającego precedensu okresu pokoju, wolności i pomyślności. Tu, w Waszyngtonie, złożyliśmy hołd dokonaniom przeszłości i określamy kształt nowego Sojuszu, zdolnego do podejmowania wyzwań przyszłości. Ten nowy Sojusz będzie większy, bardziej wydolny i elastyczny, zdecydowany zapewnić zbiorową obronę oraz zdolny do podejmowania nowych misji, w tym takich, które przyczyniają się do zapobiegania konfliktom, oraz do czynnego angażowania się w opanowywanie kryzysów, łącznie z podejmowaniem operacji antykryzysowych. Sojusz, wraz z innymi narodami i organizacjami, będzie działał na rzecz zwiększenia bezpieczeństwa, pomyślności i demokracji w całym regionie euroatlantyckim. Dzisiejsza obecność trzech nowych sojuszników - Polski, Czech i Węgier - dowodzi, iż przezwyciężyliśmy podział Europy.

3. Sojusz wykorzystuje dzisiejszą okazję 50. rocznicy, by wyrazić swe z głębi serca płynące uznanie dla zaangażowania, poświęcenia sprawie wolności i lojalności mężczyzn i kobiet służących w siłach zbrojnych wszystkich sojuszników.

Sojusz oddaje cześć wszystkim członkom sił zbrojnych służby czynnej i rezerwy, którzy przez 50 lat istotnie przyczyniali się do utrzymania wolności i stali na straży bezpieczeństwa transatlantyckiego. Nasze narody i nasz Sojusz jest im bardzo zobowiązany i wyraża im głęboką wdzięczność.

4. Dziś rodzi się NATO XXI wieku - NATO, które swoje dawne atuty łączy z nowymi misjami, nowymi członkami i nowymi partnerami. W tym celu:

- przyjęliśmy uaktualnioną Koncepcję strategiczną;

- potwierdziliśmy nasze zaangażowanie w proces rozszerzenia Sojuszu i przyjęliśmy Plan działań w sprawie członkostwa w NATO (MAP);

- zakończyliśmy pracę nad podstawowymi elementami decyzji berlińskich w sprawie budowy Europejskiej Tożsamości w dziedzinie Bezpieczeństwa i Obrony (ESDI) w ramach Sojuszu oraz postanowiliśmy nadal zwiększać jej skuteczność;

- przyjęliśmy Inicjatywę zdolności obronnych (DCI);

- zintensyfikowaliśmy stosunki z partnerami za pośrednictwem wzmocnionego, dysponującego większymi zdolnościami operacyjnymi PdP, oraz wzmocniliśmy konsultacje i współpracę w ramach Euroatlantyckiej Rady Partnerstwa (EAPC);

- zintensyfikowaliśmy Dialog Śródziemnomorski;

- postanowiliśmy nasilić działania Sojuszu przeciwko broni masowego rażenia i środkom jej przenoszenia.

5. W ramach adaptacji Sojuszu do nowych wyzwań w zakresie bezpieczeństwa, zaktualizowaliśmy naszą Koncepcję strategiczną, w celu zapewnienia jej całkowitej zgodności z nowymi warunkami wpływającymi na bezpieczeństwo Sojuszu. Zaktualizowana Koncepcja potwierdza nasze zaangażowanie w zbiorową obronę i przywiązanie do więzi transatlantyckiej, uwzględnia wyzwania, wobec których staje dziś Sojusz, przedstawia Sojusz gotowy do umacniania bezpieczeństwa i stabilności na obszarze euroatlantyckim oraz dysponujący pełną gamą środków dla osiągnięcia tego celu, potwierdza nasze zaangażowanie w budowanie ESDI w ramach Sojuszu, uwypukla zwiększoną rolę partnerstwa i dialogu, podkreśla potrzebę osiągnięcia pełnych zdolności obronnych w celu sprostania całemu spektrum misji Sojuszu, łącznie z siłami łatwiejszymi do rozmieszczenia, zdolnymi do prowadzenia długotrwałych działań, przetrwania i skutecznego ataku, a także przedstawia władzom wojskowym NATO związane z tymi celami wytyczne.

6. Jako Sojusz narodów przywiązanych do postanowień Traktatu Waszyngtońskiego oraz Karty Narodów Zjednoczonych, Sojusz Północnoatlantycki pełni następujące podstawowe funkcje w zakresie bezpieczeństwa, służące realizacji swojego zasadniczego celu:

 

Bezpieczeństwo

- stanowi jedną z niezbędnych podstaw trwałego bezpieczeństwa euroatlantyckiego, opartego na rozwoju instytucji demokratycznych i zaangażowaniu w pokojowe rozwiązywanie sporów, w którym żaden kraj nie miałby możliwości zastraszania i zniewalania żadnego innego kraju poprzez użycie lub groźbę użycia siły.

Konsultacje

- służy, zgodnie z postanowieniami artykułu 4 Traktatu Północnoatlantyckiego, jako główne transatlantyckie forum sojuszniczych konsultacji we wszelkich sprawach dotyczących ich żywotnych interesów, w tym ewentualnych zdarzeń stwarzających zagrożenie dla bezpieczeństwa członków, a także właściwej koordynacji wysiłków w dziedzinach będących przedmiotem ich wspólnej troski.

Odstraszanie i obrona

- odstrasza i broni przed wszelką agresją zagrażającą któremukolwiek państwu członkowskiemu NATO, zgodnie z postanowieniami art. 5 i 6 Traktatu Waszyngtońskiego.

Ponadto, w celu wzmocnienia bezpieczeństwa i stabilności obszaru euroatlantyckiego, Sojusz spełnia także następujące funkcje.

Opanowywanie kryzysów

- jest gotów, na zasadzie indywidualnej decyzji, osiąganej w drodze konsensusu oraz zgodnie z artykułem 7 Traktatu Waszyngtońskiego, uczestniczyć w skutecznym zapobieganiu konfliktom i włączać się czynnie w opanowywanie kryzysów, w tym w operacje antykryzysowe.

Partnerstwo

- popiera szeroko rozumiane partnerstwo, współpracę i dialog z innymi krajami obszaru euroatlantyckiego, w celu zwiększania przejrzystości, wzajemnego zaufania oraz zdolności wspólnego działania z Sojuszem.

7. Gorąco witamy trzech nowych sojuszników - Polskę, Czechy i Węgry - po raz pierwszy uczestniczących w spotkaniu na szczycie Sojuszu. Przystąpienie tych krajów do Traktatu Północnoatlantyckiego otwiera nowy rozdział w historii Sojuszu.

Potwierdzamy dziś nasze przywiązanie do zasady otwartych drzwi do członkostwa w Sojuszu zgodnie z artykułem 10 Traktatu Północnoatlantyckiego oraz punktem 8 Deklaracji szczytu w Madrycie. Przyrzekamy, że NATO będzie nadal zapraszać nowych członków, zdolnych do popierania zasad Traktatu oraz przyczyniania się do utrzymania pokoju i bezpieczeństwa na obszarze euroatlantyckim. Jest to część ewolucyjnego procesu, który uwzględnia wydarzenia polityczne i w zakresie bezpieczeństwa w całej Europie. Nasze zaangażowanie w rozszerzenie stanowi część większej strategii planowania stabilności oraz współpracy z naszymi partnerami w budowaniu jednej, wolnej Europy. Trwający proces rozszerzenia wzmacnia Sojusz oraz zwiększa bezpieczeństwo i stabilność w regionie euroatlantyckim. Trzej nowi członkowie nie będą ostatnimi.

Podczas szczytu w Madrycie z uznaniem oceniliśmy postępy, jakie pewna liczba krajów aspirujących do członkostwa w Sojuszu osiągnęła w zakresie wypełniania zadań i zobowiązań związanych z ewentualnym członkostwem.

Dziś uznajemy i witamy z zadowoleniem stałe wysiłki na rzecz członkostwa oraz postęp osiągnięty przez Rumunię i Słowenię. Z uznaniem i zadowoleniem witamy stałe wysiłki podejmowane przez Estonię, Łotwę i Litwę oraz postęp osiągnięty przez te kraje. Od czasu szczytu w Madrycie zauważamy, odnotowując z zadowoleniem, pozytywny rozwój wydarzeń w Bułgarii. Dostrzegamy też ostatnio z zadowoleniem pozytywny rozwój wydarzeń w Słowacji. Jesteśmy wdzięczni Byłej Jugosłowiańskiej Republice Macedonii za współpracę z NATO w czasie obecnego kryzysu i wyrażamy zadowolenie z jej postępu na drodze reform. Z zadowoleniem przyjmujemy współpracę Albanii z Sojuszem podczas obecnego kryzysu i popieramy jej reformatorskie działania.

Witamy z zadowoleniem działania, jakie kraje kandydujące podejmowały od czasu naszego ostatniego spotkania na rzecz przyspieszenia reform politycznych, wojskowych i gospodarczych. Doceniamy dotychczasowe wyniki i oczekujemy ze strony tych krajów dalszego postępu w umacnianiu demokratycznych instytucji i w restrukturyzacji ich gospodarek i wojsk. Bierzemy pod uwagę wysiłki podejmowane przez te kraje kandydujące oraz niektóre kraje partnerskie, mające na celu poprawę ich stosunków z sąsiadami, jak również działanie na rzecz bezpieczeństwa i stabilności w regionie euroatlantyckim. Oczekujemy dalszego pogłębiania naszej współpracy z krajami kandydującymi oraz zwiększenia ich politycznego i wojskowego zaangażowania w pracę Sojuszu.

Sojusz przewiduje wystosowanie w nadchodzących latach dalszych zaproszeń dla krajów pragnących i będących w stanie przyjąć na siebie zadania i zobowiązania wynikające z członkostwa, z chwilą gdy NATO uzna, że włączenie tych krajów służyłoby ogólnym interesom politycznym i strategicznym oraz umacnianiu ogólnego bezpieczeństwa i stabilności w Europie. W celu urzeczywistnienia tego zobowiązania, NATO utrzyma dynamiczne stosunki z krajami, które wyraziły zainteresowanie wstąpieniem do NATO, jak również z tymi, które mogłyby starać się o członkostwo w przyszłości. Wnioski złożone przez kraje, które dotychczas wykazały swoje zainteresowanie wejściem do NATO, będą nadal pilnie rozpatrywane pod kątem przyszłego członkostwa. Żaden demokratyczny kraj europejski, którego przyjęcie jest zgodne z celami Traktatu, niezależnie od swego położenia geograficznego, nie zostanie pominięty w procesie rozpatrywania wniosków, prowadzonym indywidualnie i w sposób obiektywny. Wszystkie państwa mają naturalne prawo do wyboru środków zapewniających ich bezpieczeństwo. Ponadto, w celu umocnienia powszechnego bezpieczeństwa i stabilności w Europie, kolejne etapy obecnie trwającego procesu rozszerzenia Sojuszu powinny zapewniać równowagę interesów bezpieczeństwa wszystkich sojuszników.

Wyrażamy uznanie dla aspiracji dziewięciu krajów zainteresowanych obecnie przystąpieniem do Sojuszu. W związku z powyższym jesteśmy gotowi służyć radą, pomocą i praktycznym wsparciem. W tym celu przyjęliśmy dzisiaj Plan działań w sprawie członkostwa w NATO (MAP), który zawiera następujące elementy:

- przedkładanie przez kraje kandydujące indywidualnych rocznych planów przygotowań do ewentualnego przyszłego członkostwa, obejmujących aspekty polityczne, ekonomiczne, obronne, kwestie posiadanych zasobów oraz z zakresu bezpieczeństwa, a także aspekty prawne;

- mechanizm wymiany specjalistycznych, rzetelnych informacji na temat postępu krajów kandydujących w realizacji swoich planów, obejmujący doradztwo polityczne i techniczne, jak również coroczne spotkania grupy 19+1 na szczeblu Rady Północnoatlantyckiej w celu oceny osiągniętego postępu;

- mechanizm ułatwiający koordynację pomocy w zakresie obronności i wojskowości, świadczonej przez NATO i jego kraje członkowskie na rzecz krajów kandydujących;

- metody planowania obronnego przewidywane do zastosowania przez kraje kandydackie, uwzględniające opracowanie i przegląd uzgodnionych celów planistycznych.

Polecamy ministrom spraw zagranicznych NATO, aby sprawowali stały nadzór nad procesem rozszerzenia, w tym nad realizacją MAP, oraz przekazywali nam sprawozdania w tym zakresie. Na naszym następnym spotkaniu na szczycie, które odbędzie się nie później niż w 2002 roku, dokonamy przeglądu tego procesu.

8. Potwierdzamy nasze zaangażowanie w zachowanie więzi transatlantyckiej, w tym naszą gotowość do realizacji wspólnych celów w dziedzinie bezpieczeństwa w ramach Sojuszu wszędzie tam, gdzie jest to możliwe. Z zadowoleniem odnotowujemy postęp we wprowadzaniu w życie decyzji z Berlina i potwierdzamy nasze mocne zaangażowanie w kontynuację procesu wzmacniania europejskiego filaru Sojuszu na podstawie naszej Deklaracji brukselskiej z 1994 r. oraz zasad uzgodnionych w Berlinie w 1996 r. Z satysfakcją odnotowujemy, że podstawowe elementy postanowień berlińskich zostały zrealizowane. Obejmują one elastyczne możliwości wyboru europejskiego dowódcy NATO oraz kwatery głównej dla operacji kierowanych przez UZE, a także przyznanie szczególnego mandatu zastępcy naczelnego dowódcy Połączonych Sił Zbrojnych NATO w Europie (DSACEUR) oraz przekształconą koncepcję Międzynarodowych Połączonych Sił do Zadań Specjalnych (CJTF). Ustanowione zostały ścisłe powiązania między obiema wymienionymi organizacjami, obejmujące planowanie, ćwiczenia (w szczególności wspólne ćwiczenia w zakresie opanowywania kryzysów, zaplanowane na rok 2000) i konsultacje, jak również zasady oddawania do dyspozycji sił i środków Sojuszu oraz ich powrotu.

9. Z zadowoleniem przyjmujemy nowy impuls, jaki umacnianiu wspólnej europejskiej polityki w dziedzinie bezpieczeństwa i obronności dał Traktat Amsterdamski, jak również późniejsze dyskusje w łonie UZE, a od czasu Deklaracji z Saint-Malo także w łonie UE, w tym wiedeńskie postanowienia Rady Europejskiej. Proces ten niesie implikacje dla wszystkich sojuszników. Potwierdzamy, że wzmocnienie roli Europy przysporzy żywotności naszemu Sojuszowi w XXI wieku, która jest fundamentem zbiorowej obrony jego członków. W tym względzie

a) przyjmujemy do wiadomości postanowienie Unii Europejskiej przyznające jej możliwość samodzielnego działania, tak by mogła podejmować decyzje i zatwierdzać działania zbrojne wtedy, gdy Sojusz jako całość nie jest zaangażowany;

b) wraz z postępem tego procesu, NATO i UE powinny zapewnić rozwój skutecznych wzajemnych konsultacji, współpracy i przejrzystości, wykorzystując mechanizmy istniejące pomiędzy NATO i UZE;

c) wyrażamy aprobatę dla determinacji, z jaką zarówno członkowie UE, jak i pozostali europejscy sojusznicy podejmują działania niezbędne do wzmocnienia swoich zdolności obronnych, w szczególności na potrzeby nowych misji, unikając zbędnego dublowania;

d) przywiązujemy najwyższą wagę do zapewnienia - na podstawie istniejących w UZE uzgodnień w sprawie konsultacji - możliwie największego udziału europejskich sojuszników, nie będących członkami UE, w kierowanych przez UE operacjach antykryzysowych. Odnotowujemy także zainteresowanie Kanady udziałem w takich operacjach, zgodnie z odpowiednimi procedurami;

e) jesteśmy przekonani, że decyzje podjęte w 1996 roku w Berlinie, w tym koncepcja wykorzystania możliwych do oddzielenia, lecz nie oddzielnych potencjałów NATO w operacjach kierowanych przez UZE, powinny być nadal rozwijane.

10. Zgodnie z powyższymi zasadami oraz powołując się na decyzje z Berlina, wyrażamy gotowość określenia i przyjęcia niezbędnych ustaleń w celu ułatwienia dostępu Unii Europejskiej do wspólnych sił i środków Sojuszu w przypadku operacji, w których Sojusz jako całość nie jest zaangażowany wojskowo. Stała Sesja Rady zatwierdzi te ustalenia, które będą respektować wymogi dotyczące operacji NATO oraz spójność jej struktury dowodzenia, jak również powinna zająć się następującymi sprawami:

a) zagwarantowaniem UE dostępu do potencjału planistycznego NATO, możliwego do wykorzystania w planowaniu wojskowym operacji kierowanych przez UE;

b) założeniami dostępu UE do wcześniej określonych wspólnych sił i środków NATO, w celu ich wykorzystania w operacjach kierowanych przez UE;

c) określeniem istniejących opcji w zakresie europejskiego dowodzenia operacjami kierowanymi przez UE oraz dalszym zwiększaniem roli DSACEUR, w celu umożliwienia mu pełnego i skutecznego wykonywania jego europejskich obowiązków;

d) dalszym przekształcaniem systemu planowania obronnego NATO, w celu uwzględnienia w sposób bardziej wszechstronny dostępności sił na potrzeby operacji kierowanych przez UE.

Powierzamy Stałej Sesji Rady bieżące podejmowanie tych spraw, z uwzględnieniem ewolucji odpowiednich uzgodnień w ramach UE. Rada Północnoatlantycka przygotuje zalecenia do rozpatrzenia na następnym spotkaniu ministrów.

11. Podjęliśmy Inicjatywę zdolności obronnych (DCI), mając na uwadze zwiększenie zdolności obronnych Sojuszu w celu zapewnienia skuteczności przyszłych operacji wielonarodowych we wszelkich misjach Sojuszu, w obecnych i dających się przewidzieć warunkach bezpieczeństwa, skupiając szczególną uwagę na zwiększeniu interoperacyjności sił Sojuszu (oraz, jeśli to możliwe, także między siłami Sojuszu a siłami partnerów). Zdolności obronne będą zwiększane dzięki poprawie sprawności w zakresie rozmieszczania sił Sojuszu, ich mobilności, zdolności do prowadzenia długotrwałych działań, logistyki, zdolności do przetrwania oraz skutecznego ataku, jak również usprawnieniu systemów dowodzenia i kierowania oraz systemów informacyjnych. W związku z tym popieramy decyzję Rady o przystąpieniu - do końca 1999 roku - do realizacji koncepcji Wielonarodowego Wspólnego Centrum Logistyki oraz o przygotowaniu do 2002 roku rozwiniętej architektury systemów C3, która będzie stanowić podstawę centralnego, zintegrowanego potencjału Sojuszu, umożliwiającego współdziałanie z systemami narodowymi. Powołaliśmy tymczasową grupę kierowniczą wysokiego szczebla w celu nadzorowania realizacji Inicjatywy zdolności obronnych oraz spełnienia wymogu koordynacji i harmonizacji odpowiednich dyscyplin planistycznych, w tym - w odniesieniu do zainteresowanych sojuszników - planowania sił, tak aby zwiększenie potencjału zdolności i interoperacyjności przyniosło trwałe efekty. Poprawa w zakresie interoperacyjności i zwiększenie podstawowych zdolności powinny również wzmocnić europejski filar NATO.

12. Potwierdzamy nasze przywiązanie do postanowień porozumienia pokojowego z 1995 roku, wynegocjowanego w Dayton i podpisanego w Paryżu, ustanawiającego Bośnię i Hercegowinę jako jedno, demokratyczne i wieloetniczne państwo, jak również nasze zaangażowanie w pełną realizację tego porozumienia. Ponownie wyrażamy naszą gotowość do konstruktywnego współdziałania z wszystkimi stronami, które popierają porozumienie pokojowe z Dayton i dążą do jego wdrożenia.

13. Na spotkaniu w Madrycie w grudniu 1998 roku Rada Zaprowadzania Pokoju (PIC) potwierdziła, że następne dwa lata będą miały decydujące znaczenie dla umocnienia procesu pokojowego w Bośni i Hercegowinie i uznała, iż obecność SFOR jest niezbędna zarówno dla utrzymania pokoju, jak i dla zapewnienia bezpiecznych warunków oraz wspierania realizacji cywilnych aspektów tego porozumienia. Powrót uchodźców na obszary, na których stanowią oni mniejszość, pozostaje istotnym warunkiem stabilności politycznej i pojednania. Będziemy wspierać działania zmierzające do dalszego postępu tego procesu.

14. SFOR będzie nadal ściśle i skutecznie współpracować z Wysokim Przedstawicielem, którego rolę będziemy wspierać, z Międzynarodowym Trybunałem do spraw Zbrodni w byłej Jugosławii, z OBWE i innymi głównymi organizacjami międzynarodowymi, z Międzynarodowymi Siłami Policyjnymi ONZ (IPTF) i innymi agendami realizującymi aspekty cywilne porozumienia pokojowego z Dayton. Doceniamy wagę udziału kobiet i mężczyzn z państw NATO i krajów partnerskich, służących w SFOR, którzy pomagają w zaprowadzeniu pokoju w Bośni i Hercegowinie.

15. Obecność SFOR nie może być jednak utrzymywana w nieskończoność. Działalność SFOR jest obecnie usprawniana za pomocą środków zwiększających jej efektywność. Odnotowujemy, że Stała Sesja Rady rozważa warianty przyszłej wielkości i struktury SFOR.

16. Kryzys trwający w Kosowie i wokół niego grozi dalszą destabilizacją obszarów znajdujących się poza Federalną Republiką Jugosławii. Ryzyko rozszerzenia niestabilności wzmacnia potrzebę wszechstronnego podejścia do kwestii stabilizacji tego kryzysowego regionu Europy Południowo-Wschodniej. Jesteśmy przekonani o podstawowym znaczeniu i popieramy przekształcenie Europy Południowo-Wschodniej w region wolny od przemocy i niepewności. Potrzebny jest zatem nowy poziom zaangażowania międzynarodowego w celu budowania bezpieczeństwa, pomyślności i demokratycznego społeczeństwa obywatelskiego, co z upływem czasu doprowadzi do pełnej integracji z szeroką rodziną europejską.

17. NATO jest zdecydowane całkowicie wypełniać swą rolę w tym procesie, przyczyniając się do budowania bardziej bezpiecznych i opartych na współpracy stosunków z krajami tego regionu oraz pomiędzy nimi. Zważywszy na nierówny rozwój ekonomiczny oraz zróżnicowanie i złożoność problemów poszczególnych krajów regionu, międzynarodowe działania na rzecz rozwoju i stabilizacji tego regionu muszą być wszechstronne, spójne i dobrze skoordynowane. Aby osiągnąć te cele, NATO, UZE, UE, OBWE i ONZ muszą ze sobą ściśle współpracować. Ogromną rolę do odegrania mają także międzynarodowe instytucje finansowe. Należy wzajemnie umacniać zarówno wysiłki Sojuszu na rzecz zwiększenia regionalnego bezpieczeństwa i stabilności w Europie Południowo-Wschodniej oraz pomocy w rozwiązywaniu problemów humanitarnych, jak i wysiłki innych organizacji międzynarodowych oraz krajów tego regionu.

18. Jutro spotkamy się z naszymi kolegami z krajów Europy Południowo-Wschodniej. Zamierzamy nadać dalszy bieg rezultatom tego spotkania, kontynuując konsultacje z krajami tego regionu. W związku z tym zaproponujemy im stworzenie konsultacyjnego forum dotyczącego spraw bezpieczeństwa, które zgromadzi na właściwym szczeblu przedstawicieli wszystkich państw członkowskich NATO oraz krajów regionu.

19. Polecamy Stałej Sesji Rady skonkretyzowanie tej propozycji, z wykorzystaniem w miarę możliwości istniejących ram Euroatlantyckiej Rady Partnerstwa (EACP) i PdP, m.in. w następujących dziedzinach:

- konsultacji "19+1", tam gdzie jest to właściwe;

- promowania współpracy regionalnej w ramach mechanizmu współpracy EAPC, z uwzględnieniem innych inicjatyw regionalnych;

- celowych programów NATO dotyczących współpracy w dziedzinie bezpieczeństwa, przeznaczonych odpowiednio dla krajów regionu;

- ukierunkowanych regionalnie działań i ćwiczeń PdP;

- lepszego określania celów i koordynacji pomocy dwustronnej udzielanej przez sojuszników i partnerów dla regionu.

20. Wysiłki Sojuszu zmierzające do umocnienia bezpieczeństwa regionalnego w Europie Południowo- -Wschodniej uzupełniają działania podejmowane przez inne organizacje międzynarodowe oraz przez kraje tego regionu. Z zadowoleniem witamy nadchodzącą konferencję Unii Europejskiej w sprawie paktu dotyczącego stabilności w Europie Południowo-Wschodniej, która ma się odbyć 27 maja 1999 roku, jak również proces współpracy w Europie Południowo-Wschodniej oraz inne działania na szczeblu regionalnym. Ogromne znaczenie będzie miała spójność i koordynacja pomiędzy różnorodnymi inicjatywami.

21. Bezpieczeństwo w regionie bałkańskim jest niezbędne dla osiągnięcia trwałej stabilności na całym obszarze euroatlantyckim. Naszym celem jest integracja krajów tego regionu ze wspólnotą euroatlantycką. Pragniemy, aby wszystkie kraje i narody Europy Południowo-Wschodniej żyły w pokoju i bezpieczeństwie i nawiązywały między sobą normalne stosunki, oparte na poszanowaniu praw człowieka, demokracji, wolności osobistej i praworządności.

22. Potwierdzamy nasze zaangażowanie w konsultacje, partnerstwo i praktyczną współpracę w ramach Euroatlantyckiej Rady Partnerstwa oraz Partnerstwa dla Pokoju. Zobowiązujemy się dziś do budowania w XXI wieku lepszych i bardziej operacyjnych stosunków z partnerami, które umacniają stabilność, wzajemne zaufanie i bezpieczeństwo na całym obszarze euroatlantyckim. EAPC i PdP przekształciły stosunki polityczno-wojskowe na całym kontynencie i stały się dla Sojuszu i partnerów najbardziej pożądanymi instrumentami konsultacji i wspólnego działania w służbie pokoju i bezpieczeństwa. Z zainteresowaniem oczekujemy konsultacji z naszymi partnerami podczas jutrzejszego spotkania szczytu EAPC .

23. EAPC, powołana do życia w 1997 roku, przyczynia się w znacznym stopniu do intensyfikacji konsultacji politycznych i praktycznej współpracy Sojuszu z jego partnerami, mających na celu rozwiązywanie problemów bezpieczeństwa. Z zadowoleniem przyjmujemy zwiększenie zakresu konsultacji politycznych, które zwiększyły przejrzystość i zaufanie między wszystkimi członkami EAPC. Sojusz i jego partnerzy prowadzili regularne konsultacje w kwestiach bezpieczeństwa regionalnego, dotyczących np. Bośni i Hercegowiny oraz Kosowa. Rozwinęliśmy także współpracę w nowych obszarach, takich jak utrzymanie pokoju, rozminowywanie w celach humanitarnych, kontrola handlu bronią lekką, a także koordynacja pomocy w wypadku katastrof oraz pomoc humanitarna.

24. Z zadowoleniem przyjmujemy pozytywny bilans pięciu lat działania Sojuszu i jego partnerów w ramach Partnerstwa dla Pokoju oraz pełną realizację podjętych w 1997 roku zadań w zakresie wzmocnienia PdP. Wzmocnienie PdP zapewniło konkretny wkład współpracy pomiędzy NATO i partnerami w stabilność i bezpieczeństwo euroatlantyckie. Udział piętnastu partnerów z PdP w IFOR/SFOR pokazuje realne korzyści płynące ze skoncentrowania PdP na zapewnieniu interoperatywności, dając także nieocenione wskazówki co do przyszłej współpracy pomiędzy Sojuszem i partnerami. Obecność oficerów z krajów partnerskich na stanowiskach międzynarodowych w kwaterach wojskowych NATO stwarza możliwość udziału partnerów w planowaniu ćwiczeń NATO-PdP i operacji PdP kierowanych przez NATO. Wzmocnienie PdP umożliwiło także podjęcie przez NATO akcji pomocy dla Albanii i Byłej Jugosłowiańskiej Republiki Macedonii w zakresie rozwiązywania ich szczególnych problemów bezpieczeństwa.

25. Z zadowoleniem przyjmujemy i odnotowujemy ze szczególną uwagą inicjatywy, mające na celu zwiększenie operacyjności Partnerstwa oraz zapewnienie znaczniejszego udziału partnerów w odpowiednich procesach decyzyjnych i planistycznych, jak to przewidzieliśmy w naszej Deklaracji z Madrytu. Działania te zapewnią, że Partnerstwo będzie w większym stopniu dostosowane do realizacji swoich celów, a także stworzą trwałą podstawę jego ciągłej ewolucji jako podstawowego elementu sieci bezpieczeństwa opartego na współpracy między NATO i jego partnerami w następnym stuleciu. Dla osiągnięcia tego celu przyjęliśmy dziś następujący obszerny pakiet, w którym:

- zatwierdziliśmy Polityczno-wojskowe ramy operacji PdP kierowanych przez NATO, dzięki którym zwiększy się rola partnerów w wytyczaniu politycznych kierunków, nadzorowaniu i planowaniu takich operacji oraz dowodzeniu nimi;

- zaaprobowaliśmy poszerzony i zaktualizowany proces planowania i oceny (PARP), który umożliwi dalszy rozwój interoperacyjności sił zbrojnych partnerów, wyznaczonych do działań w ramach PdP, oraz pozwoli na zwiększone i bardziej ukierunkowane wykorzystanie sił i możliwości partnerów w przyszłych operacjach PdP kierowanych przez NATO;

- zaaprobowaliśmy ramową koncepcję zdolności operacyjnych w odniesieniu do operacji PdP kierowanych przez NATO, która przyczyni się do pogłębienia współpracy wojskowej Sojuszu z partnerami, w celu zwiększenia możliwości współdziałania sił i środków partnerów z Sojuszem w operacjach PdP kierowanych przez NATO, oraz zwróciliśmy się do Stałej Sesji Rady o dopracowanie tej koncepcji;

- zaaprobowaliśmy ramowy program intensyfikacji szkolenia i kształcenia w ramach PdP, w celu optymalizacji i harmonizacji działań prowadzonych przez NATO i poszczególne kraje PdP, tak aby działania te spełniały bieżące i przyszłe wymogi wzmocnionego i bardziej operacyjnego PdP. Program ramowy określa rolę trzech nowych instrumentów PdP - konsorcjum akademii obrony oraz instytutów studiów nad bezpieczeństwem, sieci symulacji ćwiczeń i ośrodków szkoleniowych. Zwróciliśmy się do Stałej Sesji Rady o opracowanie dla PdP programu intensywnego szkolenia i kształcenia.

26. Nadal jesteśmy zdecydowanie zaangażowani w nasze partnerstwo z Rosją, zgodnie z Aktem podstawowym NATO-Rosja. Wspólnym celem NATO i Rosji jest wzmocnienie bezpieczeństwa i stabilności na obszarze euroatlantyckim. W czasie trwania kryzysu w Kosowie NATO i Rosja podzielą wspólne cele społeczności międzynarodowej: powstrzymanie przemocy, zapobieżenie katastrofie humanitarnej, stworzenie warunków dla rozwiązania politycznego. Cele te są nadal aktualne. Konsultacje i dialog zyskują nawet na znaczeniu w czasie kryzysu. NATO i jego państwa członkowskie są zdecydowane wykorzystać w swych działaniach te obszary, w których istnieje zbieżność stanowisk z Rosją w kwestii międzynarodowej reakcji na kryzys w Kosowie i są gotowe ponownie podjąć konsultacje i współpracę w ramach Aktu podstawowego.

27. Bliskie związki NATO z Rosją mają ogromne znacznie dla stabilności i bezpieczeństwa na obszarze euroatlantyckim. Od czasu zawarcia Aktu podstawowego NATO-Rosja w maju 1997 roku dokonano znacznego i zachęcającego postępu w intensyfikowaniu konsultacji i współpracy z Rosją. Stała Wspólna Rada NATO-Rosja stała się ważnym forum konsultacji, propagowania przejrzystości i budowy zaufania, a także wspierania współpracy. Udział Rosji w realizacji porozumienia pokojowego w sprawie Bośni i Hercegowiny był ważnym krokiem w tworzeniu nowych, zorientowanych na współpracę stosunków. Podjęliśmy intensywny dialog w takich kwestiach, jak rozbrojenie i kontrola zbrojeń, łącznie z nowelizacją Traktatu o konwencjonalnych siłach zbrojnych (CFE), misje pokojowe i broń jądrowa. Strategia, polityka i doktryny obronne, budżety, programy rozwoju infrastruktury i nierozprzestrzenianie broni to dalsze przykłady tematów podejmowanych w ramach tej rozwijającej się współpracy.

28. Przywiązujemy dużą wagę do trwałego, mocnego i szczególnego partnerstwa pomiędzy NATO i Ukrainą. Ukraina ma do odegrania ważną rolę we wzmacnianiu bezpieczeństwa i stabilności na obszarze euroatlantyckim, a w szczególności w Europie Środkowej i Wschodniej. Cieszymy się z postępu osiągniętego od czasu podpisania Karty NATO-Ukraina w Madrycie i będziemy dalej umacniać nasze szczególne partnerstwo. Nadal wspieramy niezawisłość i niepodległość Ukrainy, jej integralność terytorialną, demokratyczny rozwój, dobrobyt gospodarczy i jej status jako państwa nie posiadającego broni jądrowej, które są kluczowymi czynnikami stabilności i bezpieczeństwa w Europie. Zachęcamy Ukrainę do realizacji jej przekształceń demokratycznych i gospodarczych, w tym jej reformy obronnej, i potwierdzamy poparcie NATO dla podejmowanych przez ten kraj wysiłków. Wyrażamy uznanie dla postępu prac Wspólnej Grupy Roboczej do spraw Reformy w dziedzinie Obrony. Z zadowoleniem przyjmujemy otwarcie w Kijowie biura łącznikowego NATO, co wzmocni rolę Ukrainy jako szczególnego partnera. Z zadowoleniem oczekujemy także na dzisiejsze spotkanie Komisji NATO-Ukraina, po raz pierwszy odbywające się w ramach szczytu NATO.

29. Dialog Śródziemnomorski jest integralną częścią bazującego na współpracy podejścia Sojuszu do kwestii bezpieczeństwa, gdyż bezpieczeństwo w całej Europie jest ściśle związane z bezpieczeństwem i stabilnością w basenie Morza Śródziemnego. Jesteśmy zadowoleni z rozwoju naszego Dialogu Śródziemnomorskiego. Dialog ten ma charakter progresywny; z zadowoleniem przyjmujemy więc postęp w poszerzaniu i pogłębianiu współpracy i dialogu z państwami w tym regionie. Popieramy środki wzmocnienia współpracy politycznej i praktycznej w ramach Dialogu Śródziemnomorskiego, uzgodnione przez Stałą Sesję Rady, i zalecamy jej, aby spowodowała ich szybkie wdrożenie. Zachęcamy państwa członkowskie NATO i państwa uczestniczące w Dialogu Śródziemnomorskim do organizowania takich przedsięwzięć, jak konferencja rzymska z 1997 roku i konferencja w Walencji w 1999 roku, które są pozytywnymi krokami sprzyjającymi wzajemnemu zrozumieniu w regionie. Liczymy na pojawienie się dalszych możliwości wzmocnienia współpracy w tych dziedzinach, w których NATO może wnieść pozytywny wkład, zwłaszcza w dziedzinie wojskowej, a także w tych, którymi państwa uczestniczące w Dialogu wyraziły swe zainteresowanie. Dialog i inne międzynarodowe wysiłki, w tym także proces barceloński UE, uzupełniają się wzajemnie i wzmacniają, przyczyniając się tym samym do przejrzystości i budowy zaufania w regionie.

30. Rozprzestrzenianie broni jądrowej, biologicznej i chemicznej (NBC) oraz środków jej przenoszenia może stanowić bezpośrednie zagrożenie dla ludności, terytorium i sił zbrojnych państw członkowskich NATO, jest więc nadal przedmiotem poważnej troski Sojuszu. Podstawowym celem NATO i jego członków jest zapobieganie rozprzestrzenianiu tej broni, a gdyby już do niego doszło - odwrócenie zaistniałej sytuacji środkami dyplomatycznymi. Podkreślamy nasze pełne poparcie dla międzynarodowych zakazów rozprzestrzeniania broni oraz ich wzmocnienia. Odnotowujemy też postęp poczyniony w tym względzie. Aby odpowiedzieć na zagrożenie dla bezpieczeństwa Sojuszu, jakim jest rozprzestrzenianie się broni masowego rażenia (WMD) oraz środków jej przenoszenia, podjęliśmy inicjatywę opartą na działaniach podjętych po szczycie w Brukseli, mającą na celu wzmożenie wszelkich politycznych i wojskowych zabiegów Sojuszu w tej dziedzinie.

31. Inicjatywa dotycząca broni masowego rażenia (WMD) przyniesie następujące efekty:

- zapewni żywszą, uporządkowaną debatę w NATO, prowadzącą do lepszego powszechnego zrozumienia wśród państw sojuszniczych zagadnień broni masowego rażenia i sposobów reagowania na nie;

- polepszy jakość i ilość udostępnianych sobie przez państwa sojusznicze informacji i danych wywiadowczych na temat proliferacji;

- będzie stanowić wsparcie dla stworzenia strategii Sojuszu w zakresie ogólnej polityki informacyjnej, zmierzającej do podniesienia stopnia znajomości problemu proliferacji oraz starań Sojuszu w zakresie wspierania działań na rzecz nierozprzestrzeniania broni masowego rażenia;

- wzmocni istniejące programy Sojuszu, które podnoszą wojskową gotowość do działania w środowisku broni masowego rażenia oraz przeciwdziałania zagrożeniom, jakie stwarza ten rodzaj broni;

- wzmocni proces wymiany informacji o dwustronnych programach państw sojuszniczych niszczenia broni masowego rażenia i pomocy w tym zakresie;

- wzmocni możliwości sojuszników udzielania sobie wzajemnej pomocy dla obrony ludności cywilnej przed zagrożeniem bronią masowego rażenia;

- zapewni utworzenie Ośrodka WMD w ramach Sekretariatu Międzynarodowego NATO, w celu wspierania wszystkich tych działań.

- Inicjatywa WMD zintegruje wojskowe i polityczne aspekty działań Sojuszu, będących reakcją na problemy proliferacji.

32. Kontrola zbrojeń, rozbrojenie i nierozprzestrzenianie broni będą nadal odgrywały ważną rolę w realizacji celów Sojuszu w zakresie bezpieczeństwa. NATO ma od dawna zobowiązania w tym zakresie. Siły Sojuszu, zarówno konwencjonalne, jak i nuklearne, zostały znacznie zredukowane po okresie zimnej wojny, w ramach zmieniającej się sytuacji w dziedzinie bezpieczeństwa. Wszyscy sojusznicy są państwami-stronami głównych traktatów związanych z problematyką rozbrojenia i nierozprzestrzeniania broni masowego rażenia, to jest Układu o nierozprzestrzenianiu broni jądrowej (NPT), Konwencji o zakazie broni biologicznej i toksycznej (BTWC) oraz Konwencji o zakazie broni chemicznej (CWC) i pragną w pełni realizować zapisy tych traktatów. NATO jest sojuszem obronnym, pragnącym umacniać bezpieczeństwo i stabilność przy minimum sił niezbędnych do sprostania wymogom wszelkich misji Sojuszu. W ramach swego szerokiego podejścia do problematyki bezpieczeństwa, NATO aktywnie popiera kontrolę zbrojeń i rozbrojenie, zarówno w odniesieniu do broni jądrowej, jak i konwencjonalnej, i konsekwentnie podtrzymuje swe stanowisko sprzeciwiające się rozprzestrzenianiu broni masowego rażenia oraz środków jej przenoszenia. W świetle ogólnego rozwoju zdarzeń o charakterze strategicznym i zmniejszonego znaczenia broni jądrowej, Sojusz rozważy warianty dotyczące środków budowy zaufania i bezpieczeństwa, weryfikacji, kontroli nierozprzestrzeniania broni i zbrojeń, a także rozbrojenia. Stała Sesja Rady przedstawi na spotkaniu ministrów w grudniu 1999 roku propozycje trybu rozważenia tych wariantów. Odpowiednie organy NATO będą je następnie wdrażać. Popieramy pogłębienie konsultacji z Rosją w tych oraz innych sprawach na forum Stałej Wspólnej Rady, jak również z Ukrainą w Komisji NATO-Ukraina, a także z innymi partnerami w ramach Euroatlantyckiej Rady Partnerstwa (EAPC).

33. Traktat o konwencjonalnych siłach zbrojnych w Europie (Traktat CFE) jest podstawą bezpieczeństwa europejskiego. Potwierdzamy nasze zaangażowanie w sprawę udanej nowelizacji tego Traktatu, odzwierciedlającej nową sytuację w dziedzinie bezpieczeństwa i otwierającej drogę do większego bezpieczeństwa w zakresie broni konwencjonalnej i stabilności w Europie. W trakcie dotychczasowych negocjacji członkowie Sojuszu już zadeklarowali gotowość dokonania redukcji swych uprawnień lub stanów posiadania. Zachęcamy gorąco innych do pójścia tą samą drogą i przeprowadzenia podobnie znaczących redukcji. W związku z tym cieszymy się, że państwa-strony CFE osiągnęły porozumienie w Wiedniu w marcu 1999 roku w kluczowych kwestiach, co pozwala na bezzwłoczne przeprowadzenie prac redakcyjnych. Sojusznicy dołożą wszelkich starań, aby zaktualizowany tekst Traktatu CFE był gotowy do podpisu przed szczytem OBWE w Istambule w listopadzie 1999 roku. Do czasu zakończenia procesu nowelizacji, kluczowe znaczenie będzie miało utrzymanie pełnej realizacji zapisów istniejącego Traktatu i związanych z nim dokumentów.

34. Wzywamy Rosję do bezzwłocznej ratyfikacji Układu START II. Otworzyłoby to drogę do znacznych redukcji arsenałów atomowych i pozwoliłoby na podjęcie negocjacji w sprawie Układu START III, zmierzającego do kolejnych, daleko idących ograniczeń. Nadal popieramy szybkie wejście w życie Układu o całkowitym zakazie prób z bronią jądrową (CTBT) i wzywamy wszystkie kraje do przystąpienia do tego Układu oraz wdrożenia jego postanowień w odpowiednim czasie. Opowiadamy się także za szybkim rozpoczęciem negocjacji w sprawie traktatu ograniczającego dostęp do materiałów rozszczepialnych.

35. Jesteśmy zdecydowani osiągnąć postęp w kwestii prawnie wiążących zasad, wraz ze skutecznymi środkami weryfikacji, które zapewniłyby lepsze przestrzeganie postanowień Konwencji o zakazie broni biologicznej i toksycznej i promowały przejrzystość sprzyjającą jej realizacji. Ponownie podkreślamy znaczenie powszechnego przestrzegania i skutecznej realizacji Konwencji o zakazie broni chemicznej. Popieramy starania o oczyszczenie Bośni z min, praktyczne inicjatywy podejmowane pod auspicjami EAPC oraz działania zmierzające do wywiązania się przez sygnatariuszy ze zobowiązań zawartych w Konwencji z Ottawy .(1)

36. Wzywamy Białoruś, Rosję i Ukrainę do bezzwłocznej ratyfikacji Traktatu o otwartych przestworzach.

37. Będziemy starali się intensyfikować - na zasadach wzajemnego wspierania się - kontakty i współpracę Sojuszu z innymi organizacjami międzynarodowymi, które mają do odegrania pewną rolę w utrwalaniu demokracji i zachowaniu pokoju na obszarze euroatlantyckim.

38. Jak to zapisano w Traktacie Waszyngtońskim, uznajemy podstawową odpowiedzialność Rady Bezpieczeństwa ONZ za utrzymanie międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa. Sojusz i ONZ skutecznie współdziałały przy wdrażaniu porozumienia pokojowego w Bośni i Hercegowinie. Mamy nadzieję na pogłębienie dalszych kontaktów i wymiany informacji z ONZ, w związku ze współpracą w zakresie zapobiegania konfliktom, opanowywania kryzysów i działań antykryzysowych, w tym misji pokojowych i pomocy humanitarnej. W kryzysie kosowskim Sojusz używa swego potencjału cywilnego i wojskowego dla współdziałania z Wysokim Komisarzem ONZ do spraw Uchodźców (UNHCR) - wiodącą organizacją w dziedzinie pomocy dla uchodźców - a także z innymi odpowiednimi organizacjami międzynarodowymi, w celu niesienia pomocy humanitarnej i pomocy dla uchodźców. W przyszłości Sojusz będzie rozważać taki rodzaj współpracy indywidualnie dla każdego przypadku.

39. Współpraca i koordynacja pomiędzy Sojuszem i Organizacją Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie rozszerzyła się znacznie w świetle wsparcia, jakiego udzieliliśmy misjom weryfikacyjnym OBWE w Kosowie. Mamy nadzieję korzystać z tych ważnych mostów pomiędzy naszymi dwiema organizacjami w celu podejmowania wspólnych działań w zakresie zapobiegania konfliktom, misji pokojowych, opanowywania kryzysów i pomocy po wyjściu z kryzysu, w duchu wypracowanej przez OBWE Platformy na rzecz rozwoju współpracy między wzajemnie wspierającymi się instytucjami. Nadal popieramy wysiłki OBWE na rzecz przygotowania Karty bezpieczeństwa europejskiego, która powinna być przyjęta na szczycie OBWE w Istambule w listopadzie 1999 roku.

40. Sojusz i Unia Europejska mają wspólne interesy strategiczne. Nasze wysiłki na rzecz budowy pokoju w byłej Jugosławii wzajemnie się uzupełniają. Obie organizacje wnoszą decydujący wkład w pokój i stabilność na kontynencie europejskim. Współpraca pomiędzy tymi dwiema organizacjami w kwestiach będących przedmiotem wspólnej troski, uzgadniana indywidualnie dla każdego przypadku, może być rozwinięta, gdy wzmocni to skuteczność działań NATO i UE.

41. W celu lepszego przystosowania swych struktur do przyszłych wyzwań, Sojusz rozpoczął realizację szerokiego programu, obejmującego stałą modyfikację struktur dowodzenia NATO. Tak więc sojusznicy z zadowoleniem przyjmują decyzję, aby rozpocząć etap wdrażania nowej struktury dowodzenia Sojuszu. Zapewni to Sojuszowi zdolność do bardziej skutecznego i elastycznego realizowania wszystkich jego misji, będzie także wspierało powiększony Sojusz i jego bardziej operacyjne stosunki z partnerami oraz umożliwi - w ramach rozwoju ESDI w obrębie NATO - europejskiemu dowództwu stosowanie rozwiązań, które ułatwią przygotowywanie, wspieranie, dowodzenie i prowadzenie misji kierowanych przez UZE. Po udanych próbach rozpoczęliśmy pełną realizację koncepcji Międzynarodowych Połączonych Sił do Zadań Specjalnych (CJTF), co daje nam nowy ważny instrument opanowywania sytuacji kryzysowych w przyszłym stuleciu. Sojusznicy z zadowoleniem przyjmują także pełną integrację Hiszpanii ze strukturami wojskowymi NATO od stycznia obecnego roku, co jest kolejnym historycznym momentem dla Sojuszu.

42. Terroryzm stanowi wciąż poważne zagrożenie dla pokoju, bezpieczeństwa i stabilności, które może okazać się niebezpieczne dla integralności terytorialnej państw. Podkreślamy mocno nasze potępienie dla terroryzmu i ponownie potwierdzamy naszą determinację w jego zwalczaniu, zgodnie z naszymi międzynarodowymi zobowiązaniami i ustawodawstwem krajowym. Zagrożenie, jakie stwarza terroryzm dla rozmieszczonych sił NATO i instalacji Sojuszu, wymaga rozważenia i opracowania odpowiednich środków zapewniających ich trwałą ochronę, przy pełnym uwzględnieniu odpowiedzialności kraju-gospodarza.

43. Szefowie państw i rządów krajów członkowskich NATO wierzą, że kluczem do przyszłego sukcesu Sojuszu Północnoatlantyckiego jest wydajna produkcja i dostęp do nowoczesnej broni i technologii, służących bezpieczeństwu wszystkich jego członków. Uważamy także, że sprawnie funkcjonujący przemysł obronny po obu stronach Atlantyku ma zasadnicze znaczenie dla skutecznego funkcjonowania sił wojskowych NATO. Dlatego też z zadowoleniem przyjmujemy trwałą transatlantycką współpracę przemysłów obronnych, służącą zapewnieniu interoperacyjności, oszczędnościom wynikającym ze skali produkcji, konkurencyjności i innowacyjności. Będziemy zabiegać o to, by działania NATO w zakresie uzbrojenia odpowiadały zmieniającym się potrzebom wojskowym Sojuszu.

44. Z zadowoleniem przyjmujemy obecność w Waszyngtonie przewodniczącego i innych przedstawicieli Zgromadzenia Parlamentarnego NATO (NPA) (2). Zgromadzenie to odgrywa ważną rolę w dopełnianiu działań NATO na rzecz rozwoju stabilności w Europie. Dlatego też przywiązujemy wielką wagę do wzmocnienia naszych stosunków ze Zgromadzeniem Parlamentarnym NATO w obszarach będących przedmiotem wspólnej troski. Doceniamy także wkład Stowarzyszenia Traktatu Atlantyckiego (ATA) w przyczynianie się do lepszego rozumienia przez nasze społeczeństwa Sojuszu i jego celów.

* * *

45. Wyrażamy naszą głęboką wdzięczność za hojną gościnność okazaną nam przez rząd Stanów Zjednoczonych z okazji obchodów 50. rocznicy istnienia Traktatu Północnoatlantyckiego.

Tłumaczenie: Albert Pol i Halina Wrońska-Zwolińska