Rozdział poprzedni
IX. WYMIAR SPRAWIEDLIWOŚCI
Artykuł 64
(1)
Sądy wymierzają sprawiedliwość w imieniu Rzeczypospolitej Polskiej.
(2)
Przez wymiar sprawiedliwości sądy strzegą ładu prawnego w Państwie i kształtują poczucie prawne społeczeństwa.
(3)
Sędziowie są w sprawowaniu swego urzędu sędziowskiego niezawiśli.
(4)
Orzeczenia sądowe nie mogą być zmieniane ani uchylane przez inne organa władzy.
(5)
Sądy nie mają prawa badać ważności aktów ustawodawczych należycie ogłoszonych.
Artykuł 65
(1)
Sędziów mianuje Prezydent Rzeczypospolitej, jeżeli ustawy inaczej nie stanowią.
(2)
Organizację sądów tudzież odrębne stanowisko sędziów, ich prawa i obowiązki oraz uposażenie - określają ustawy.
Artykuł 66
(1)
Sędzia może być złożony z urzędu, zawieszony w urzędowaniu, przeniesiony na inne miejsce lub w stan spoczynku wbrew swojej woli jedynie mocą orzeczenia sądowego
i tylko w przypadkach ustawą przewidzianych.
(2)
Zasada ta nie dotyczy przypadku, gdy przeniesienie sędziego na inne miejsce urzędowania lub w stan spoczynku jest wywołane zmianą w organizacji sądów, postanowioną przez akt ustawodawczy.
Artykuł 67
Sędzia nie może być pociągnięty do odpowiedzialności karnej bez zezwolenia właściwego sądu dyscyplinarnego ani zatrzymany bez nakazu sądu,
chyba że został schwytany na gorącym uczynku.
Artykuł 68
(1)
Żadna ustawa nie może zamykać obywatelowi drogi sądowej dla dochodzenia krzywdy lub szkody.
(2)
Poręcza się wolność osobistą, nietykalność mieszkania i tajemnicę korespondencji.
(3)
Ustawy określą warunki, w jakich może być dokonana rewizja osobista lub domowa albo naruszona tajemnica korespondencji.
(4)
Nikt nie może być pozbawiony sądu, któremu z prawa podlega, ani karany za czyn, niezabroniony przez prawo przed jego popełnieniem,
ani też zatrzymany bez nakazu sądu dłużej niż czterdzieści osiem godzin.
(5)
Sądy wyjątkowe są dopuszczalne tylko w przypadkach, przewidzianych w ustawie.
(6)
Ustawy przeprowadzą zasadę, że sprawy, w których karę orzekła władza administracyjna, będą na żądanie strony przekazane na drogę postępowania sądowego.
Artykuł 69
(1)
Prezydent Rzeczypospolitej władny jest aktem łaski darować lub złagodzić skazanemu karę, wymierzoną orzeczeniem prawomocnem, tudzież uchylić skutki skazania.
(2)
Amnestia wymaga aktu ustawodawczego.
Artykuł 70
(1)
Powołuje się:
- a)
Sąd Najwyższy do spraw sądowych cywilnych i karnych,
- b)
Najwyższy Trybunał Administracyjny do orzekania o legalności aktów administracyjnych, oraz
- c)
Trybunał Kompetencyjny do rozstrzygania sporów o właściwość między sądami a innemi organami władzy.
(2)
Odrębną organizację sądów wojskowych, ich właściwość, tok postępowania oraz prawa i obowiązki członków tych sądów określają ustawy.
Artykuł 71
(1)
Do orzekania w sprawach ministrów, senatorów i posłów, pociągniętych do odpowiedzialności konstytucyjnej, powołuje się Trybunał Stanu,
złożony z Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego, jako przewodniczącego, oraz sześciu sędziów.
(2)
Sędziów Trybunału Stanu i ich zastępców powołuje na okres trzyletni Prezydent Rzeczypospolitej z pośród sędziów sądów powszechnych,
przedstawionych w liczbie podwójnej w połowie przez Sejm, a w połowie przez Senat, z równomiernem uwzględnieniem kandydatów każdej z Izb Ustawodawczych.
Rozdział następny
Powrót do początku