Część szósta

SAMORZĄD TERYTORIALNY

Artykuł 108

    1. Jednostkami samorządu terytorialnego są gminy lub gminy miejskie oraz okręgi 5 . Inne jednostki samorządu terytorialnego określa ustawa.

    2. Podział administracyjno-terytorialny jednostek samorządu terytorialnego jest określony w ustawie na podstawie potrzeb oraz wspólnych interesów ekonomicznych i tradycji historycznej. Ich granice nie mogą być zmienione bez wcześniejszego zasięgnięcia opinii mieszkańców.

    3. Gminy oraz gminy miejskie są podstawowymi jednostkami samorządu terytorialnego. Wykonują one wszystkie zadania samorządowe, z wyjątkiem zastrzeżonych dla innych jednostek samorządu terytorialnego.

    4. Samorządność w jednostkach terytorialnych sprawowana jest przez ich organy przedstawicielskie i referenda lokalne. Zasady i tryb przeprowadzenia referendum lokalnego określa ustawa w zgodzie z art.151 ust. 2.

Artykuł 109

    1. Organami przedstawicielskimi podstawowych jednostek samorządu terytorialnego są rady, wybierane co trzy lata w wyborach powszechnych, bezpośrednich i w głosowaniu tajnym.

    2. Organem wykonawczym gminy miejskiej lub gminy jest przewodniczący, który jest wybierany bezpośrednio przez ludność w sposób przewidziany w ust. 1.

    3. Prawo wybieralności do rad lokalnych i na przewodniczącego gminy lub gminy miejskiej przysługuje jedynie obywatelom, którzy stale zamieszkują na ich terytorium.

    4. Organy jednostek samorządu terytorialnego mają prawo do zrzeszania się i tworzenia wspólnych instytucji dla reprezentowania ich interesów, współpracy z jednostkami terytorialnymi innych krajów, jak też reprezentowania władz samorządowych w międzynarodowych organizacjach.

 

Artykuł 110

    1. Okręg składa się z kilku podstawowych jednostek samorządu terytorialnego powiązanych więzami tradycji, gospodarczymi i społecznymi oraz wspólnymi interesami.

    2. Okręg jest jednostką, w której budowana i realizowana jest polityka regionalna i w której jest ona harmonizowana z polityką państwową.

    3. Organem przedstawicielskim okręgu jest rada okręgu. Gminy miejskie i gminy delegują członków do rady okręgu proporcjonalnie do liczby ich ludności, ale w każdym przypadku co najmniej jednego członka. Przewodniczący gmin i gmin miejskich muszą być członkami rady okręgu. Inni jej członkowie wybierani są według list proporcjonalnych spośród radnych gmin miejskich lub gmin.

    4. Rada okręgu ma prawo do wydawania zarządzeń i decyzji obowiązujących w całym okręgu.

Artykuł 111

    1. Jednostki samorządu terytorialnego mają osobowość prawną.

    2. Jednostki samorządu terytorialnego posiadają niezależny budżet, który jest tworzony w sposób przewidziany w ustawie.

Artykuł 112

    1. Jednostkom samorządu terytorialnego mogą być przekazane w drodze ustawy kompetencje administracji państwowej. Wydatki poniesione dla wykonania tych zadań są pokrywane przez państwo.

    2. Nakładanie obowiązków na organy samorządu terytorialnego może następować jedynie na podstawie ustawy lub zgodnie z umowami, które one zawarły. Wydatki związane z obowiązkami nałożonymi ustawą na organy samorządu terytorialnego są pokrywane z budżetu państwa.

Artykuł 113

    1. Rady gmin, gmin miejskich i okręgów:

      1. regulują i administrują w sposób niezależny sprawami lokalnymi w ramach ich właściwości;

      2. wykonują prawa własności, administrują w sposób niezależny uzyskanymi dochodami, jak też mają prawo do prowadzenia działalności gospodarczej;

      3. mają prawo do gromadzenia i wydatkowania środków, które są niezbędne do wykonywania ich funkcji;

      4. mają prawo do ustanawiania, zgodnie z ustawą, podatków lokalnych, jak też ustalania ich wysokości;

      5. określają zasady własnej organizacji i funkcjonowania zgodnie z ustawą;

      6. ustalają symbole samorządu terytorialnego, jak też lokalne tytuły honorowe;

      7. podejmują inicjatywy w sprawach lokalnych wobec organów określonych w ustawie.

    2. Organy jednostek samorządu terytorialnego wydają rozporządzenia, decyzje i zalecenia.

    3. Samorządność jednostek samorządu terytorialnego podlega ochronie sądowej.

Artykuł 114

Rada Ministrów powołuje prefekta jako swojego przedstawiciela w każdym okręgu. Kompetencje prefekta określa ustawa.

Artykuł 115

    1. Bezpośrednio wybrany organ jednostki samorządu terytorialnego może zostać rozwiązany lub odwołany przez Radę Ministrów z powodu poważnego naruszenia Konstytucji lub ustaw.

    2. Organ rozwiązany lub odwołany może w ciągu 15 dni wnieść skargę do Sądu Konstytucyjnego; w takim przypadku decyzja Rady Ministrów zostaje zawieszona.

    3. W przypadku niewykorzystania prawa do wniesienia skargi w ciągu 15 dni lub w przypadku utrzymania przez Sąd Konstytucyjny w mocy decyzji Rady Ministrów, Prezydent Republiki wyznacza datę wyborów w odpowiedniej jednostce samorządu terytorialnego.

    5 W oryginale: "qarqet" (przyp. tłum.).