Konstytucja Albanii
Rozdział III
Rozdział III
PREZYDENT REPUBLIKI
Artykuł 24
Prezydent Republiki Albanii jest głową państwa i reprezentuje jedność całego narodu.
Artykuł 25
Prezydent Republiki Albanii wybierany jest na pięć lat przez Zgromadzenie Ludowe, bez debaty, w głosowaniu tajnym, większością dwóch trzecich głosów wszystkich deputowanych
9 .
W przypadku, gdy w pierwszym głosowaniu nie uzyska się wymaganej większości, następuje drugie głosowanie, w którym Prezydenta wybiera się bezwzględną większością głosów wszystkich deputowanych.
Kandydata na Prezydenta proponuje grupa deputowanych, nie mniejsza niż 20 osób
10 .
Jeden deputowany może brać udział tylko w jednej grupie proponującej kandydata na Prezydenta
11 .
Jeśli na urząd Prezydenta Republiki kandydują więcej niż dwie osoby, w drugim głosowaniu uczestniczą dwaj kandydaci, którzy w pierwszym głosowaniu uzyskali najwięcej głosów. Za wybranego uważa się kandydata, który zdobywa bezwzględną większość głosów wszystkich deputowanych.
Artykuł 26
Prezydentem Republiki może zostać każdy obywatel albański, który ukończył 40 lat i posiada bierne prawo wyborcze do Zgromadzenia Ludowego.
Prezydent Republiki, po wyborze przez Zgromadzenie Ludowe, składa przed nim przysięgę.
Wybór Prezydenta Republiki przeprowadza się nie później niż na 30 dni przed wygaśnięciem mandatu ustępującego Prezydenta.
Ta sama osoba może być wybrana na stanowisko Prezydenta Republiki nie więcej niż dwa razy z rzędu.
Prezydent Republiki, wybrany z grona deputowanych, zrzeka się mandatu deputowanego.
Urzędu Prezydenta Republiki nie można łączyć z pełnieniem żadnych innych funkcji państwowych, z wyjątkiem przewidzianych w niniejszej Ustawie, ani z funkcją przewodniczącego partii
12 .
Artykuł 27
Prezydent Republiki może zostać pozbawiony urzędu przed upływem kadencji, jedynie w przypadku:
a) popełnienia przestępstwa zdrady Ojczyzny lub naruszenia niniejszej Ustawy;
b) niemożności wykonywania obowiązków ze względu na stan zdrowia;
c) podania się z własnej woli do dymisji.
Artykuł 28
Do podstawowych kompetencji Prezydenta Republiki należy:
1. Zapewnienie przestrzegania niniejszej Ustawy, innych ustaw oraz praw i wolności obywatelskich,
2. Zwoływanie pierwszej sesji Zgromadzenia Ludowego nowej kadencji,
3. Ustalanie daty wyborów do Zgromadzenia Ludowego i organów samorządu terytorialnego,
4. Ogłaszanie ustaw oraz wyników referendów, zarządzonych przez Zgromadzenie Ludowe,
4a. Zwracanie się do Zgromadzenia Ludowego o zarządzenie referendów ludowych
13 ,
5. Zwracanie się do Zgromadzenia Ludowego o ponowne rozpatrzenie ustawy wraz z uzasadnieniem
14 ,
w terminie 15 dni od przyjęcia ustawy przez Zgromadzenie Ludowe,
6. Powoływanie Prezesa Rady Ministrów oraz przyjmowanie jego dymisji,
7. Powoływanie, zwalnianie oraz odwoływanie na wniosek Prezesa Rady Ministrów ministrów oraz innych członków rządu. Dekret ten Prezydent Republiki przedstawia Zgromadzeniu Ludowemu do zatwierdzenia w terminie 10 dni
15 ,
7a. Uczestniczenie, w szczególnych przypadkach, w posiedzeniach Rady Ministrów i wnoszenie do porządku dnia spraw, które powinny być rozpatrzone. Uczestnicząc w posiedzeniu, Prezydent prowadzi je oraz podpisuje przyjęte uchwały
16 ,
8. Powoływanie bądź odwoływanie, na wniosek Prezesa Rady Ministrów, przewodniczących innych urzędów centralnych, przewodniczącego oraz zastępców przewodniczącego Narodowej Służby Informacyjnej
17 ,
8a. Występowanie o opinie i informacje od kierujących instytucjami władzy wykonawczej w sprawach należących do ich zakresu obowiązków
18 ,
9. Rozwiązywanie Zgromadzenia Ludowego przed upływem kadencji po zasięgnięciu opinii Prezesa Rady Ministrów oraz Przewodniczącego Prezydium Zgromadzenia Ludowego, gdy skład Zgromadzenia Ludowego nie pozwala na wykonywanie funkcji Zgromadzenia i czyni niemożliwym rządzenie krajem. W takim przypadku wybory do Zgromadzenia Ludowego odbywają się nie później niż w ciągu 45 dni od dnia jego rozwiązania.
Z tej kompetencji Prezydent nie może korzystać w okresie ostatnich 6 miesięcy sprawowania swego mandatu,
10. Zawieranie traktatów i umów międzynarodowych, ratyfikowanie i wypowiadanie umów, których nie rozpatruje Zgromadzenie Ludowe
19 ,
11. Powoływanie i odwoływanie przedstawicieli dyplomatycznych na wniosek Prezesa Rady Ministrów,
12. Przyjmowanie listów uwierzytelniających i odwołujących przedstawicieli dyplomatycznych państw obcych,
13. Nadawanie lub pozbawianie obywatelstwa albańskiego,
14. Stosowanie prawa łaski,
15. Nadawanie odznaczeń oraz tytułów honorowych,
16. Przyznawanie azylu politycznego,
17. Zarządzanie, jeżeli nie ma możliwości zebrania się Zgromadzenia Ludowego, częściowej lub powszechnej mobilizacji oraz stanu wyjątkowego. W takich przypadkach zarządzenie przedstawia się do zatwierdzenia Zgromadzeniu Ludowemu w ciągu pięciu dni,
18. Zarządzanie, jeżeli nie ma możliwości zebrania się Zgromadzenia Ludowego, stanu wojennego w wypadku zbrojnej napaści na Republikę Albanii,
18a. Porozumiewanie się ze Zgromadzeniem Ludowym poprzez orędzia odczytywane na posiedzeniach plenarnych
20 ,
19. Wydawanie zarządzeń o charakterze indywidualnym
21
oraz decyzji; w przypadkach nie cierpiących zwłoki również wydawanie dekretów o charakterze normatywnym, które przedstawia Zgromadzeniu Ludowemu do zatwierdzenia na najbliższej sesji.
Artykuł 29
Akty wydane przez Prezydenta Republiki, na podstawie art. 28 pkt. 10, 11 i 19 niniejszej Ustawy, uzyskują moc prawną po podpisaniu przez Prezesa Rady Ministrów, właściwego ministra lub inną osobę o analogicznej randze.
Artykuł 30
W przypadku opróżnienia urzędu Prezydenta Republiki, kompetencje głowy państwa obejmuje tymczasowo Przewodniczący Prezydium Zgromadzenia Ludowego, z wyjątkiem kompetencji, o których mowa w art. 28 ust. 5, 6, 7, 9 i 19 niniejszej Ustawy.
Wybór Prezydenta Republiki następuje nie później niż w ciągu 15 dni od dnia, w którym nastąpiło opróżnienie urzędu.
Artykuł 31
Prezydent Republiki nie ponosi odpowiedzialności za działalność w czasie sprawowania urzędu, z wyjątkiem przypadków zdrady ojczyzny lub naruszenia przepisów niniejszej Ustawy.
W takich przypadkach sprawa odpowiedzialności może być rozpatrzona przez Zgromadzenie Ludowe na wniosek nie mniej niż jednej czwartej wszystkich deputowanych. Odpowiednią decyzję podejmuje się w głosowaniu tajnym większością dwóch trzecich głosów wszystkich deputowanych.
Artykuł 32
Prezydent Republiki Albanii jest Naczelnym Dowódcą Sił Zbrojnych oraz Przewodniczącym Rady Obrony.
Rada Obrony powoływana jest do kierowania, organizacji i mobilizacji wszystkich sił i środków w celu obrony Ojczyzny.
Skład Rady Obrony ustala Zgromadzenie Ludowe na wniosek Przewodniczącego Rady Obrony.
Artykuł 32a
22
Prezydent Republiki może tworzyć przy swoim urzędzie ciała doradcze o charakterze pomocniczym.
9
Zd.1 ust.1 zmieniono ustawą nr 7558 z dnia 9 kwietnia 1992 r. W pierwotnej wersji zd.1 ust.1 brzmiało: "Prezydent Albanii wybierany jest na pięć lat przez Zgromadzenie Ludowe sośród nie mniej niż dwóch kandydatów w głosowaniu tajnym, większością dwóch trzecich głosów wszystkich deputowanych".
10
Ust.2 zmieniony ww. ustawą; w pierwotnej wersji liczebność grupy deputowanych wynosiła 30 osób.
11
Ust.3 dodany ww. ustawą.
12
Ust.6 zmieniony ww. ustawą.
13
Pkt.4a dodany ww. ustawą.
14
Pkt.5 zmieniony ww. ustawą; w pierwotnej wersji przesłanie przez Prezydenta ustawy do ponownego rozpatrzenia nie wymagało uzasadnienia.
15
Pkt.7 zmieniony ww. ustawą; pierwotnie pkt.7 brzmiał: "Powołanie oraz odwołanie, na wniosek Prezesa Rady Ministrów, członków rządu między sesjami Zgromadzenia Ludowego. Decyzje te Prezydent Republiki przedstawia Zgromadzeniu Ludowemu do zatwierdzenia na najbliższym posiedzeniu".
16
Pkt.7a dodany ww. ustawą.
17
Pkt.8 zmieniony ww. ustawą. W oryginale widnieje skrót: "SHIK, czyli "Shërbimi Informativ Kombëtar", dosłownie: Służba Informacyjna Narodowa.
18
Pkt.8a dodany ww. ustawą.
19
Pkt.10 zmieniony ww. ustawą.
20
Pkt.18a dodany ww. ustawą.
21
W oryginale: "dekrete me karakter individual", dosłownie: dekretów o charakterze indywidualnym.
22
Art.32a dodany ww. ustawą.