Konstytucja Albanii
Rozdział I
Rozdział I
POSTANOWIENIA OGÓLNE
Artykuł 1
Albania jest republiką parlamentarną. Suwerenność narodowa pochodzi od ludu i do niego należy.
Artykuł 2
Republika Albanii jest demokratycznym państwem prawa.
Godność człowieka, jego prawa i wolności, swobodny rozwój osobowości, porządek konstytucyjny, równość wobec prawa, sprawiedliwość społeczna, ochrona socjalna i pluralizm są podstawowymi założeniami ustroju państwa, a obowiązkiem państwa jest ich poszanowanie i ochrona.
Artykuł 3
Naczelną zasadą ustrojową jest podział władzy na ustawodawczą, wykonawczą i sądowniczą.
Naród sprawuje władzę za pośrednictwem organów przedstawicielskich oraz w drodze referendum.
Organy przedstawicielskie wybierane są w głosowaniu wolnym, powszechnym, równym, bezpośrednim i tajnym.
Działalność państwowa wykonywana jest wyłącznie przez organy państwowe prawnie uznane.
Artykuł 4
Republika Albanii uznaje i gwarantuje przestrzeganie podstawowych praw i wolności człowieka, mniejszości narodowych, przyjętych w dokumentach międzynarodowych.
Artykuł 5
Władza ustawodawcza należy do Zgromadzenia Ludowego Republiki Albanii.
Głową państwa jest Prezydent Republiki wybrany przez Zgromadzenie Ludowe.
Prawa i obowiązki Prezydenta określa niniejsza Ustawa.
Najwyższym organem władzy wykonawczej jest Rada Ministrów.
Prawa i obowiązki Rady Ministrów określa niniejsza Ustawa.
Władzę sądowniczą sprawują niezawisłe sądy działające wyłącznie na podstawie przepisów prawa.
Artykuł 6
Pluralizm polityczny stanowi podstawową zasadę demokracji w państwie albańskim.
Partie polityczne i inne organizacje powstają i prowadzą swoją działalność zgodnie z przepisami prawa. Są one całkowicie niezależne od państwa.
Zakazane jest prowadzenie działalności przez partie polityczne w oddziałach i instytucjach wojskowych Ministerstwa Obrony i Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, w Ministerstwie Spraw Zagranicznych i przedstawicielstwach dyplomatycznych poza granicami kraju, w organach prokuratury, śledczych, sądowych itp. Realizację zasad bezpartyjności i apolityczności określa ustawa.
Artykuł 7
Republika Albanii jest państwem świeckim.
Państwo szanuje wolność wyznawania religii i stwarza warunki do jej urzeczywistnienia.
Artykuł 8
Ustawodawstwo Republiki Albanii uwzględnia, uznaje oraz szanuje zasady i powszechnie uznane normy prawa międzynarodowego.
Wszystkie organy władzy państwowej, partie polityczne, i inne organizacje, urzędnicy, jak również inne osoby fizyczne i prawne obowiązane są do dokładnego i jednolitego stosowania przepisów prawa.
Wszyscy obywatele są równi wobec prawa.
Artykuł 9
Republika Albanii w stosunkach z zagranicą broni niezależności i interesów narodowych, prowadzi politykę współpracy i dobrego sąsiedztwa, pokoju i bezpieczeństwa międzynarodowego.
Republika Albanii troszczy się o uznanie i poszanowanie praw narodowych i demokratycznych albańskiej ludności żyjącej poza granicami państwowymi Republiki.
Artykuł 10
Gospodarka kraju opiera się na różnorakich formach własności, swobodnej działalności wszystkich podmiotów gospodarczych i na regulacyjnej roli państwa.
Działalność gospodarcza osób prawnych i fizycznych nie może być sprzeczna z interesem społecznym i nie może naruszać bezpieczeństwa, wolności i godności człowieka.
Artykuł 11
Podmiotami prawa własności są państwo, osoby prawne i osoby fizyczne.
Wszystkim formom własności przysługuje prawo do jednakowej ochrony prawnej.
Bogactwa naturalne stanowiące przedmiot własności państwowej określa ustawa.
Artykuł 12
Zagraniczne osoby prawne i fizyczne mogą uzyskać prawo własności na warunkach określonych i zagwarantowanych w ustawie.
Zagranicznym osobom fizycznym i prawnym gwarantuje się prawo do prowadzenia niezależnej działalności gospodarczej, inwestowania, zakładania wspólnych przedsiębiorstw zgodnie z warunkami określonymi w ustawie. Gwarantuje się im również prawo do transferu zysków.
Artykuł 13
Osoby fizyczne oraz osoby prawne są obowiązane do uczestniczenia w ponoszeniu wydatków państwa proporcjonalnie do swoich dochodów.
Podatki i opłaty mogą być ustanowione jedynie w drodze ustawy.
Artykuł 14
Związki zawodowe prawnie uznane są osobami prawnymi i mogą zawierać układy zbiorowe pracy z podmiotami publicznymi lub prywatnymi. Sposób zawarcia układu zbiorowego określa ustawa.