Rozdział IX
O karaniu nadużyć i naruszeń
Art. 49.
Wysokie Umawiające się Strony zobowiązują się do wydania niezbędnych przepisów ustawodawczych w celu ustalenia odpowiednich sankcji karnych w stosunku do osób, które popełniły albo wydały rozkaz popełnienia jakiegokolwiek z ciężkich naruszeń niniejszej Konwencji, określonych w następnym artykule.
Każda Umawiająca się Strona będzie obowiązana poszukiwać osoby podejrzane o popełnienie albo wydanie rozkazu popełnienia jakiegokolwiek z tych ciężkich naruszeń i powinna ścigać je przed swoimi własnymi sądami bez względu na obywatelstwo. Będzie ona również mogła, jeżeli woli, wydać te osoby na warunkach przewidzianych przez jej własne ustawodawstwo do osądzenia innej zainteresowanej w ściganiu Umawiającej się Stronie, o ile ta Strona posiada dostateczne dowody obciążające przeciwko powyższym osobom.
Każda Umawiająca się Strona podejmie niezbędne środki, aby spowodować zaprzestanie czynów sprzecznych z postanowieniami niniejszej Konwencji, innych niż ciężkie naruszenia, określone w artykule następnym.
We wszelkich okolicznościach oskarżeni będą korzystali z gwarancji procesowych i swobody obrony, które nie będą mniejsze od przewidzianych w artykułach 105 i następnych Konwencji Genewskiej z dnia 12 sierpnia 1949 r. o traktowaniu jeńców wojennych.
Art. 50.
Za ciężkie naruszenia, przewidziane w artykule poprzednim, uważa się popełnienie któregokolwiek z niżej wymienionych czynów na szkodę osób lub mienia, chronionych przez niniejszą Konwencję: umyślne zabójstwo, torturowanie lub nieludzkie traktowanie, włączając w to doświadczenia biologiczne, umyślne sprawianie wielkich cierpień albo ciężkie uszkodzenia ciała lub zdrowia, niszczenie i przywłaszczanie sobie mienia, nie usprawiedliwione koniecznościami wojskowymi i dokonane na wielką skalę w sposób bezprawny i samowolny.
Art. 51.
Żadna Umawiająca się Strona nie będzie mogła zwolnić się sama ani zwolnić innej Strony Umawiającej się od odpowiedzialności, ciążącej na niej samej albo na innej Umawiającej się Stronie, za naruszenia przewidziane w poprzednim artykule.Art. 52.
Na żądanie jednej ze Stron w konflikcie należy wszcząć śledztwo w trybie, który będzie ustalony przez Strony zainteresowane, co do każdego zarzuconego pogwałcenia Konwencji.
Jeżeli nie nastąpi uzgodnienie co do trybu śledztwa, Strony porozumieją się co do wyboru arbitra, który zadecyduje, jaka procedura ma być stosowana.
Po stwierdzeniu, że pogwałcenie miało istotnie miejsce, Strony w konflikcie możliwie najprędzej położą mu kres i ukrócą je.
Art. 53.
Będzie zabronione w każdym czasie używanie przez osoby prywatne, towarzystwa lub domy handlowe, zarówno publiczne jak i prywatne, inne niż uprawnione do tego na mocy niniejszej Konwencji, godła albo nazwy Czerwony Krzyż lub Krzyż Genewski, jak również wszelkich znaków lub nazw stanowiących ich naśladownictwo, bez względu na cel, do którego służą, i na datę, od której zaczęły być stosowane.
Ze względu na hołd oddany Szwajcarii przez przyjęcie odwróconych barw związkowych i ze względu na możliwość pomieszania herbu Szwajcarii ze znakiem rozpoznawczym Konwencji będzie zakazane w każdym czasie używanie przez osoby prywatne, towarzystwa lub domy handlowe herbu Konfederacji Szwajcarskiej, jak również znaków, stanowiących jego naśladownictwo, czy to jako znaku fabrycznego lub handlowego albo ich części składowej, czy to w celach sprzecznych z uczciwością handlową, czy też w warunkach mogących zranić uczucia narodowe szwajcarskie.
Jednakże Wysokie Umawiające się Strony, które nie były stronami Konwencji Genewskiej z dnia 27 lipca 1929 r., będą mogły przyznać dawnym użytkownikom tych godeł, nazw lub znaków wymienionych w ustępie pierwszym najwyżej trzyletni termin, licząc od dnia wejścia w życie1) niniejszej Konwencji, do zaprzestania ich używania, przy czym rozumie się, że w ciągu tego okresu nie będzie można podczas wojny używać ich w celu uzyskania ochrony konwencyjnej.
Zakaz ustanowiony przez ustęp pierwszy niniejszego artykułu stosuje się również do godeł i nazw wymienionych w ustępie drugim artykułu 38, nie wywierając skutku na prawa nabyte poprzednich użytkowników.
Art. 54.
Wysokie Umawiające się Strony, których ustawodawstwo nie byłoby obecnie wystarczające, podejmą niezbędne środki dla zapobieżenia w każdym czasie nadużyciom przewidzianym w artykule 53 oraz ich ukrócenia.
Postanowienia końcowe
Art. 55.
Konwencję niniejszą sporządzono w językach francuskim i angielskim. Obydwa teksty są jednakowo autentyczne. Szwajcarska Rada Związkowa poleci sporządzenie przekładów urzędowych Konwencji na języki rosyjski i hiszpański.
Art. 56.
Konwencja niniejsza, która nosić będzie datę dnia dzisiejszego, będzie mogła być podpisana do dnia 12 lutego 1950 roku w imieniu Mocarstw reprezentowanych na Konferencji, która rozpoczęła się w Genewie dnia 21 kwietnia 1949 r., jak również Mocarstw nie reprezentowanych na tej Konferencji, lecz będących Stronami Konwencji Genewskich z 1864, 1906 lub 1929 roku o polepszeniu losu rannych i chorych w armiach czynnych.
Art. 57.
Konwencja niniejsza będzie ratyfikowana możliwie najszybciej a dokumenty ratyfikacyjne2) zostaną złożone w Bernie. O złożeniu każdego dokumentu ratyfikacyjnego sporządzony będzie protokół, którego uwierzytelniony odpis Szwajcarska Rada Związkowa prześle wszystkim Mocarstwom, w których imieniu Konwencję podpisano lub przystąpienie do niej notyfikowano.
Art. 58.
Konwencja niniejsza wejdzie w życie3) w sześć miesięcy po złożeniu co najmniej dwóch dokumentów ratyfikacyjnych.
Następnie wejdzie ona w życie w stosunku do każdej z Wysokich Umawiających się Stron w sześć miesięcy po złożeniu przez nią dokumentu ratyfikacyjnego.
Art. 59.
Konwencja niniejsza zastępuje w stosunkach między Wysokimi Umawiającymi się Stronami Konwencje z dnia 22 sierpnia 1864 r., 6 lipca 1906 r. i 27 lipca 1929 r.
Art. 60.
Od daty swego wejścia w życie4) Konwencja niniejsza będzie otwarta do przystąpienia dla każdego Mocarstwa, w którego imieniu nie została podpisana.
Art. 61.
Przystąpienia będą notyfikowane na piśmie Szwajcarskiej Radzie Związkowej i nabiorą mocy po upływie sześciu miesięcy od daty ich otrzymania.
Szwajcarska Rada Związkowa zawiadomi o każdym przystąpieniu wszystkie Mocarstwa, w których imieniu Konwencję podpisano lub przystąpienie do niej notyfikowano.
Art. 62.
Sytuacje przewidziane w artykułach 2 i 3 spowodują natychmiastowe wejście w życie ratyfikacji i przystąpień złożonych bądź notyfikowanych przez Strony w konflikcie przed albo po rozpoczęciu działań wojennych lub okupacji. Zawiadomienia o ratyfikacjach i przystąpieniach otrzymanych od Stron w konflikcie będą rozesłane przez Szwajcarską Radę Związkową w jak najszybszej drodze.
Art. 63.
Każda z Wysokich Umawiających się Stron będzie mogła wypowiedzieć niniejszą Konwencję.
Wypowiedzenie notyfikowane będzie na piśmie Szwajcarskiej Radzie Związkowej, która zawiadomi o wypowiedzeniu Rządy wszystkich Wysokich Umawiających się Stron.
Wypowiedzenie nabierze mocy po upływie roku od daty notyfikowania go Szwajcarskiej Radzie Związkowej. Jednak wypowiedzenie notyfikowane wówczas, gdy Mocarstwo wypowiadające jest uwikłane w konflikt, nie odniesie żadnego skutku dopóty, dopóki nie zostanie zawarty pokój, a w każdym razie dopóty, dopóki nie zostaną zakończone czynności związane z uwolnieniem i repatriacją osób podlegających ochronie przez niniejszą Konwencję.
Wypowiedzenie będzie miało skutek tylko w stosunku do Mocarstwa wypowiadającego. Nie wywrze ono żadnego wpływu na obowiązki, jakie Strony w konflikcie będą musiały w dalszym ciągu wypełniać na mocy zasad prawa narodów, wynikających ze zwyczajów uznanych przez narody cywilizowane, z praw ludzkości i z wymagań sumienia publicznego.
Art. 64.
Szwajcarska Rada Związkowa zarejestruje niniejszą Konwencję w Sekretariacie Organizacji Narodów Zjednoczonych. Szwajcarska Rada Związkowa zawiadomi również Sekretariat Narodów Zjednoczonych o wszystkich otrzymanych przez nią ratyfikacjach, przystąpieniach i wypowiedzeniach dotyczących niniejszej Konwencji.
Na dowód czego niżej podpisani po złożeniu swych pełnomocnictw podpisali niniejszą Konwencję.
Sporządzono w Genewie dnia 12 sierpnia 1949 r. w językach francuskim i angielskim. Oryginał będzie złożony w archiwum Związku Szwajcarskiego, Szwajcarska Rada Związkowa przekaże uwierzytelniony za zgodność odpis niniejszej Konwencji każdemu z Państw podpisujących, jak również Państwom, które do Konwencji przystąpią.
Za AFGANISTAN: M. Osman Amiri
Za LUDOWĄ REPUBLIKĘ ALBANII: J. Malo. Z zastrzeżeniami w załączeniu
Za ARGENTYNĘ: Guillermo A. Speroni. Z zastrzeżeniami w załączeniu
Za AUSTRALIĘ: Norman R. Mighell. Z zastrzeżeniem ratyfikacji
Za AUSTRIĘ: Dr Rud. Bluehdorn
Za BELGIĘ: Maurice Bourquin
Za BIAŁORUSKĄ SOCJALISTYCZNĄ REPUBLIKĘ RADZIECKĄ: Przewodniczący delegacji BSRR I. Kuciejnikow. Z zastrzeżeniami. Tekst zastrzeżeń w załączeniu
Za BOLIWIĘ: G. Medeiros
Za BRAZYLIĘ: Joao Pinto da Silva, General Floriano de Lima Brayner
Za LUDOWĄ REPUBLIKĘ BUŁGARII: K. B. Svetlow. Z zastrzeżeniami w załączeniu
Za KANADĘ: Max. H. Wershof
Za CEJLON: V. Coomaraswamy
Za CHILE: F. Cisternas Ortiz
Za CHINY: Wu Nan-Ju
Za KOLUMBIĘ: Rafael Rocha Schloss
Za KUBĘ: J. de la Luz León
Za DANIĘ: Georg Cohn, Paul Ipsen, Bagge
Za EGIPT: A. K. Safwat
Za EKWADOR: Alex. Gastelú
Za HISZPANIĘ: Luis Calderón
Za STANY ZJEDNOCZONE AMERYKI: Leland Harrison, Raymund J. Yingling
Za ETIOPIĘ: Gachaou Zelleke
Za FINLANDIĘ: Reinhold Svento
Za FRANCJĘ: Jacquinot G. Cahen-Salvador
Za GRECJĘ: M. Pesmazoglou
Za GWATEMALĘ: A. Dupont-Willemin
Za WĘGIERSKĄ REPUBLIKĘ LUDOWĄ: Anna Kara. Z zastrzeżeniami w załączeniu
Za INDIE: D. B. Desai
Za IRAN: A. H. Meykadeh
Za REPUBLIKĘ IRLANDZKĄ: Sean MacBride
Za IZRAEL: M. Kahany. Z zastrzeżeniami w załączeniu
Za WŁOCHY: Giacinto Auriti, Ettore Baistrocchi
Za LIBAN: Mikaoui
Za LIECHTENSTEIN: Comte F. Wilczek
Za LUKSEMBURG: J. Sturm
Za MEKSYK: Pedro de Alba, W. R. Castro
Za KSIĘSTWO MONACO: M. Losé
Za NIKARAGUĘ: Ad referendum Lifschitz
Za NORWEGIĘ: Rolf Andersen
Za NOWĄ ZELANDIĘ: G. R. Laking
Za PAKISTAN: S. M. A. Faruki, M. G., A. H. Shaikh
Za PARAGWAJ: Conrad Fehr
Za HOLANDIĘ: J. Bosch de Rosenthal
Za PERU: Gonzalo Pizarro
Za REPUBLIKĘ FILIPIŃSKĄ: P. Sebastian (podpisano z zastrzeżeniem ratyfikacji przez Senat Filipin zgodnie z
postanowieniami Konstytucji.)Za POLSKĘ: Julian Przyboś. Z zastrzeżeniami w załączeniu
Za PORTUGALIĘ: G. Caldeira Coelho. Z zastrzeżeniami w załączeniu
Za RUMUŃSKĄ REPUBLIKĘ LUDOWĄ: I. Dragomir. Z zastrzeżeniami w załączeniu
Za ZJEDNOCZONE KRÓLESTWO WIELKIEJ BRYTANII I IRLANDII PÓŁNOCNEJ: Roberd Craigie, H. A. Strutt, W. H. Gardner
Za WATYKAN: Philippe Bernardini
Za SALWADOR: R. A. Bustamante
Za SZWECJĘ: Steffan Söderblom. Z zastrzeżeniem ratyfikacji przez Króla Szwecji z aprobatą Riksdag'u
Za SZWAJCARIĘ: Max Petitpierre, Plinio Bolla, Colonel div. du Pasquier, Ph. Zutter, H. Meuli
Za SYRIĘ: Omar el Djabri, A. Gennaoui
Za CZECHOSŁOWACJĘ: Tauber. Z zastrzeżeniami w załączeniu
Za TURCJĘ: Rana Tarhan
Za UKRAIŃSKĄ SOCJALISTYCZNĄ REPUBLIKĘ RADZIECKĄ: Z upoważnienia Rządu USRR prof. O. Bogomoliec. Z zastrzeżeniami. Teks zastrzeżeń w załączeniu.
Za ZWIĄZEK SOCJALISTYCZNYCH REPUBLIK RADZIECKICH: Przewodniczący delegacji ZSRR N. Slawin. Z zastrzeżeniami. Teks zastrzeżeń w załączeniu.
Za URUGWAJ: Conseiller Colonel Hector J. Blanco
Za WENEZUELĘ: A. Posse de Rivas
Za FEDERACYJNĄ LUDOWĄ REPUBLIKĘ JUGOSŁAWII: Milan Ristić. Z zastrzeżeniami w załączeniu
1), 3), 4) Konwencja weszła w życie dnia 21 października 1950 r.
2) Polski dokument ratyfikacyjny został złożony dnia 26 listopada 1954 r.
Ciąg dalszy